O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'lim vazirligi

            Tabiatni sog‘lomlashtiruvchi kuchlari va gigiyenik omillar. 
 
Havo,  quyosh  nuri,  suv  kabi  tabiatning  sog‘lomlashtiruvchi  kuchlari  jismoniy 
madaniyatning vositasi sifatida foydalanilmoqda. Hayotiy sharoit, muhit insonni turli 
sharoitda  moddiy  ne’mat  yaratish,  yashashga  majbur  qiladi.  Bunga  ko‘nikish,  unga 
tayyor bo‘lish muhim ahamiyatga ega. Shuning uchun tabiatning in’omi –havo, suv, 
quyosh  nuri  inson  ish  qobiliyatini  oshirish,  salomatligini  mustahkamlashning  asosiy 
vositasidir. 
Jismoniy  madaniyat  jarayoni  ochiq  havoda,  quyosh  nuri  ostida,  suv  va 
boshqalardan  foydalanib  jismoiy  mashqlar  bajarish  samara  beradi.  Cho‘milish, 
oftobda toblanish, havoning issiq-sovug‘i jismoniy mashqlar bilan inson organizmiga 
turlicha ta’sir ko‘rsatadi. Mashg‘ulotlar davomida bu vositalardan tizimli foydalanish 
muhim ahamiyat kasb etadi. 
Ishni  shunday  tashkil  qilish    lozimki,  jonajon  Respublikamizning  geografik, 
iqlimiy  va  ekologik  holatini  hisobga  olib  barcha  viloyat  va  hududlarda  tabiatning 
sog‘lomlashtiruvchi  kuchlaridan  foydalanishning  ilmiy  asoslangan  tizimini  ishlab 
chiqish  muammosi  hal  qilinishi  lozim.  Masalan,  quyosh  nuridan  foydalanishda  soat 

---

 
76 
10.00  dan  12.00  gacha  alohida,  16.00  dan  17.30  gacha  yoshi,  jinsi  va  boshqa 
individual xususiyatlarini hisobga olinmasdan toblansa uning ta’siri turlicha bo‘ladi. 
Jismoniy  mashqlarning  me’yori,  yuklamaning  umumiy  miqdori,  mashqning 
intensivligini  e’tibordan  chetda  qoldirish  tabiatni  sog‘lomlashtiruvchi  kuchlaridan 
foydalanishda salbiy natijalarga olib kelishni unutmasligimiz lozim.