O'zbekiston respublikasi

Materialni og‘zaki bayon qilish (hikoya, tushuntirish, maktab ma’ruzasi). O‘quvchilar tomonidan bilimlarni o‘zlashtirish, o‘qituvchining tushuntirishini faol qabul qilish va puxta o‘ylash evaziga amalga oshiriladi. Bilimlarni uzatish vositasi sifatida o‘qituvchi nutqi muhim ahamiyatga ega. Bu o‘rinda o‘qituvchining o‘quvchilar faoliyatiga rahbarligi mavzuni qo‘yish, rejani e’lon qilish, o‘quvchilar faoliyatini boshqarishdan iborat bo‘ladi.


O‘qitishning ogzaki usullari uch turga: o‘qituvchining xikoyasi, suxbat va maktab ma’ruzasiga ajratiladi.

O‘quv materiallarini ogzaki bayon qilish usuli, uning xikoya qilish, tushuntirish va maktab ma’ruzasi kabi turlari quyidagi bir qator didaktik qoida va talablarga asosan qo‘llaniladi.

1.Bayon kilinayotgan materiallar g‘oyaviy jihatdan mazmunli, ilmiy hamda nazariyani amaliyot bilan boglashga karatilgan bo‘lishi kerak.

2.Bayon kilinayotgan materiallarning tarbiyaviy ahamiyatini to‘g‘ri belgilash orqali o‘quvchilarga tarbiyaviy ta’sir kursatish vositalarini aniqlash va amalga oshirish lozim.

3.Bayon qilishda o‘qituvchining nutki yagona manba hisoblanadi, uning ravon, tushunarli bo‘lishi xal kiluvchi omildir. SHuning uchun ham muallim o‘quv materialini xis-tuyguli ifoda qilib berishi ham nixoyatda katta ahamiyatga egadir.

4.Bayon qilish jarayonida o‘qituvchi tomonidan ishlatilgan ta’riflar, qoida va qonunlar kitob matnidan fark qilgan xollarda o‘qituvchi kursatgan ta’riflar yozib olinishi kerak.

2. 
   Suhbat. O‘quvchilar tomonidan bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni: ular ehtiboriga havola etilayotgan savolning mohiyatini anglash, mavjud bilimlar va tajribani safarbar qilish, savolga oid obhektlarni o‘zaro taqqoslash, puxta o‘ylash va savollarga to‘g‘ri javob tayyorlashdan iborat.