О‘zbekiston respublikasi

Oʻzaro musobaqa, fikrlarni bayon etish va tushuntirishga doir usullar.

Bunday usullarga “Anjuman”, “Musobaqa”, “ Tanlov”, “Sinov”, “Yuzma-yuz” kabilarni kiritish mumkin.

Masalan, “Sinov” usulini qoʻllashda oʻquvchilarga test kartochkalari tarqatiladi. Ushbu kartochkalar faqat oʻrganilgan mavzuga oid boʻlib, unda testlar oddiydan murakkabga qarab tuzilishi lozim.

Bunday testlar orqali oʻquvchilarning erkin fikrlash qobiliyati oʻsib, tiliga boʻlgan qiziqishlari ortadi.

Interfaol usullarning ta’limiy xususiyatlari quyidagilarga boʻlinadi. Bunda interfaol usullar ta’limda subyekt-obyekt faoliyatini ifodalaydi.

1. Oʻquvchilarning bilish faoliyatini boshqarish: sinf oʻquvchilari kichik guruhlarga boʻlinib, guruhlararo muloqot, bahs-munozara orqali ta’lim beriladi.

2. Interfaol usullarning ta’lim oluvchilarga yoʻnaltirilganlik xususiyati, ya’ni shaxsga yondashuvchanligidir. Interfaol usulning bu xususiyati oʻquvchilarning yakka tartibda, guruh shaklidagi oʻzaro hamkorligini ifodalaydi. Bunday faoliyatda oʻquvchilarning xilma-xilligi namoyon boʻladi.

3. Izlanish, ijodiy faoliyat koʻrsatish, oʻzaro hamkorlikni ta’minlashga doir xususiyatlari. Bunda oʻquvchilar yakka va guruh shaklida ijodiy izlanib, izlanish natijalarini tahlil qiladilar. Bu esa darsda oʻquvchining faolligini oshiradi, izlanish, oʻylab topish, uning toʻɡʻriligini oʻzaro mulohaza bilan isbotlashga intilishni shakllantiradi.

4. Shaxs sifatlarini shakllantirish xususiyati. Interfaol usullar oʻquvchilarni bilishga qiziqtirish, shu bilan birga bilimga intilishini, topqirligini oshirib boradi. Bu esa, oʻquvchining intellektual faolligini, oʻquv harakati sifatini, aqliy izlanishini takomilashtirishga yordam beradi.

5. Interfaol usullar oʻquvchining odobli, tartibli boʻlishi, har bir fikrni oʻylab, dalil-isbotlar asosida ifodalashga oʻrgatadi.

Xulosa oʻrnida shuni ta’kidlash lozimki, oʻqituvchi mavzuning oʻquvchiga toʻla tushunarli boʻlishini ta’minlash uchun dars jarayonida interfaol usullar va innovatsion pedagogik texnalogiyalardan foydalanish, ta’lim samaradorligining yanada oshishiga katta hissa qoʻshadi.