O‘zbekisтon respublikasi

Odamlarni transport vositalarida tashishda xavfsizlik talablari

Тransport ishlarida eng yuqori mas’uliyatli ishlardan biri odamlarni tashishdir. Тexnika xavfsizligi qoidalari bo‘yicha odamlarni traktor tirkamalarida,

ag‘darma bortli avtomobillarda va bortlari maxsus jihozlanmagan mashinalarda tashish qat’iyan ta’qiqlanadi [23, 24, 36].
Odamlarni doimiy ravishda tashish uchun har bir korxonada yoki xo‘jalikda avtobuslar bo‘lishi kerak. Agarda avtobuslar bo‘lmasa yuk avtomobillari odamlarni tashish uchun maxsus jihozlangan bo‘lishi kerak (7.5 – rasm). Kuzovda o‘tirish uchun bortning yuqori chekkasidan 15 sm pastda o‘rindiqlar o‘rnatilishi kerak. O‘rindiqlar orasidagi masofalar 60 sm dan kam bo‘lmasligi kerak. Oxirgi o‘rindiqda esa baland suyanchiqlar bo‘lishi lozim. Agar o‘rindiqlar yon bortlarga bo‘ylama joylashtirilgan bo‘lsa, unda oxirgisi ko‘tarilishi yoki o‘rindiqqa suyanchiq qo‘yish kerak. Kuzov ustiga tent o‘rnatilgan bo‘lishi kerak. Odamlarni chiqarish va tushirish uchun qo‘yiladigan narvoncha bo‘lishi kerak.
Тashiladigan odamlarning soni kuzovdagi o‘rinlar sonidan ko‘p bo‘lmasligi va yo‘l varaqasiga nomlari yozib qo‘yilgan bo‘lishi lozim. Odamlar bilan harakatlanayotgan avtomobillarning harakat tezligi 50 km/soat dan katta bo‘lmasligi kerak.

4. 
   – rasm. Yuk avtomobilini odamlarni tashishga moslashtirish:
   

a - o‘rindiqlarni mahkamlash va ular orasidagi masofa; b - bort ilgaklarini mahkamlash: 1 - yuk avtomobili; 2 - orqa suyanchiq; 3 - o‘rindiqlar.
Хizmat ko‘rsatuvchi xodimlarga qo‘yiladigan talablar. Odamlarni tashishga mo‘ljallangan transport vositasi haydovchisi С va D kategoriyadagi transport vositalarini boshqarish huquqiga ega bo‘lishi va kamida 3 yil shu sohada uzluksiz stajga ega bo‘lishi lozim. Haydovchi yuqori malakali, intizomli, har xil narkotik va alkogol mahsulotlarini iste’mol qilmaydigan shaxs bo‘lishi lozim. U transport vositasi tuzilishini va ishlashini nazariy va amaliy jihatdan egallagan bo‘lishi kerak. Haydovchi mashinada yuzaga keladigan texnik buzilishlar va kamchiliklarni tuzatish ko‘nikmasiga va uquviga ega bo‘lishi, yong‘in xavfsizligi talablarini, hamda jarohatlanganlarga birlamchi tibbiy yordam berish tartibini va usullarini bilishi kerak.

2.