O‟zbekiston respublikasi

Qonning ivish jarayoni murakkab bioximik fermentativ jarayon bo`lib, bu jarayonda bir nechta omillar ishtirok etadi va uch bosqichda boradi, natijada fibronogen oqsili fibrin oqsiliga aylanadi. (bu jarayon tablisa yog`damida kengaytirib, tushuntirib beriladi. qon guruxlari 1901 yilda Landshteynerlar va boshqalar tomonidan o`rganilgan. qon guruxlarini doskaga yozib, kon qo`yish shemasi tushuntirib beriladi. Aglyutinasiya, rezus-faktor tushunchalari kengroq aytib beriladi.

Qon guruxlari. Rezus - faktor

Qon guruxlarini 1901 yili avstraliyalik Karl Land-shteyner va chex olimi YA.YAnskiy (1903) kashf etdilar(1-jadval). AVO tizimi. 1901 yili Karl Landshteyner qon guruhini o‗rganib ABO tizimini kashf etdi. Karl Landshteyner odam eritrotsitlarini antigen xususiyatlariga ko‗ra 4 guruhga bo‗ldi.

1. 
   0 (I) guruh eritrotsitlarda A, B antigen (agglyutinogen) yo‗q.
   

Ammo bu odamlarning qonida anti-A va anti-B antitanachalar bor. Bu antitanachalar  va 
agglyutinindir.

2. 
   A (II) guruh eritrotsitlarida A-agglyutinogen, plazmasida -agglyutinin uchraydi.
   
3. 
   B (II) guruh eritrotsitlarida B-agglyutinogen, plazmada -agglyutinin uchraydi.
   
4. 
   AB (II) guruh eritrotsitlarida A-agglyutinogen va B agglyutinogen bor ammo plazmasida - agglyutinin va - agglyutinin uchramaydi.
   

1 - jadval. Qon guruxining ABO tizimidagi antigenlar va antitanalar.

Qon guruxi (fenotip)	Genotip	Agglyutinogenlar (eritrotsitlarda)	Agglyutinilar (plazmada)