O‘zbeкiston respubliкasi



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/382
Sana14.06.2022
Hajmi3,47 Mb.
#669866
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   382
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

2.
 
Tasnifning bir asosda amalga oshirilishi lozimligi. 
Tasniflanuvchi butunlikni guruhlarga bo‗lish bir belgi, asos, mezon 
asosidagina amalga oshirilmog‗i lozim. Masalan, so‗z turkumlari uch 
– morfologik, semantik va sintaktik belgi asosida tasniflanishi 
mumkin. Lekin har bir tasnifda ularning birigagina tayaniladi. 
Tasnifda bunga rioya qilmaslik ikki xil xatoga olib keladi: 
a)
tasnifni amalga oshira olmaslikni keltirib chiqaradi

Masalan, so‗zlar morfologik jihatdan o‗zgaruvchi va o‗zgarmas, 
semantik jihatdan avtosemantik (mustaqil ma‘noli) va sinsemantik 
(nomustaqil ma‘noli) so‗zlarga bo‗linadi. Lekin ularni bir paytning 
o‗zida morfologik va semantik tasnif qilib bo‗lmaydi. Chunki 
o‗zgarmas so‗z avtosemantik ham, sinsemantik ham bo‗lishi mumkin. 
Masalan, ko‗makchi o‗zgarmas, sinsemantik, ravishlar o‗zgarmas, 
avtosemantik so‗z; 
b)
tasnifning bir bosqichining o„zida goh u, goh bu asosni 
qo„llash yoki biridan ikkinchisiga o„tish tasnif izchilligiga putur 
yetkazadi. 
Masalan, ergashgan qo‗shma gapning an‘anaviy tasnifida 
tasnif dastlab sintaktik belgi asosida (ega ergash gap, kesim ergash 
gap, to‗ldiruvchi ergash gap, aniqlovchi ergash gap) boshlanib, 


48 
semantik asos bilan davom etar va tugar edi: payt ergash gap, shart 
ergash gap, o‗rin ergash gap, to‗siqsiz ergash gap, natija ergash gap va 
h. An‘anaviy usulda tasnif dastlab sintaktik belgi asosida amalga 
oshirilib, ikkinchi bosqichda semantik tasnif amalga oshirilsa, to‗g‗ri 
bo‗lar edi. Masalan (13-jadval): 
13-jadval 
Ergash gap 
Ega 
erg.g. 
Кesim 
e.g. 
Aniqlovch 
i e. g. 
To‗ldiruvch 
i e.gap 
Hol 
erg.gap 
Hol ergash gap 
Saba 

O‗ri 

Pa 
yt 
Sha 
rt 
Nat 
ija 
To‗siq 
siz 
Maqsa 

Daraja- 
miqdor 
 

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   382




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish