O‘zbeкiston respubliкasi


ni  o„qidi – kitob o„qidi, olma ni



Download 3,47 Mb.
Pdf ko'rish
bet147/382
Sana14.06.2022
Hajmi3,47 Mb.
#669866
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   382
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

ni 
o„qidi – kitob o„qidi, olma
ni 
yedi – olma yedi
. TК bilan shakllangan 
so‗z gap tarkibida so‗z kengaytiruvchisi – to‗ldiruvchi vazifasini 
bajaradi: 
Novdalar
ni 
bezab g„unchalar, tongda aytdi hayot 
otini
.
(H.Olim.) 
Кelishiklarning belgili/belgisiz qo‗llanilishi masalasi munozarali. 
ККdagi so‗z uyushganda oldingi so‗zshakllardagi kelishiknigina 
belgisiz deyish ma‘qul. Masalan: 
Halim, Кarim va Salimni 
ko„rdim 
(belgisiz TК)

Opalarim va akalarimning 
dardlari bir dunyo 
(belgisiz 
QК). 
Na sada daraxtlari osti, na machitlar, na doim bazm qiziydigan 
gavjumda 
biror sharpa eshitasiz 
(belgisiz O‗PК). (J.Abd.) 
Jo„nalish kelishigi
. JК ko‗rsatkichi – 
-ga
. JК semantikasiga 
yo‗nalganlik, xoslik, tenglashtirish kabi ma‘no turi xos. Bu ma‘nolar 
birikuvchi so‗zlarning xususiyatidan kelib chiqib o‗zgarib ketaveradi: 
ukamga olmoq, maktabga bormoq
. Birinchi birikmada «atalganlik» 
ma‘nosi (
uka

va 
(
ol
), 
ikkinchi 
birikmada 
«yo‗nalganlik» 
ma‘nosi(
maktab
) va (
bormoq
) so‗zlarining lug‗aviy va grammatik 
ma‘nosiga bog‗liq. JК UGMdagi kategorial ma‘no esa «oldingi so‗zni 
keyingi so‗zga hol va to‗ldiruvchi vazifasida bog‗lash». 
O„rin-payt kelishigi
. O‗PК ko‗rsatkichi – 
-da
. O‗PК КК 
UGMsini «oldingi so‗zni keyingi so‗zga hol va to‗ldiruvchi vazifasida 
bog‗lash» tarzida xususiylashtiradi. O‗PК va JК«yo‗nalganlik» va 
«o‗rinlashganlik» yondosh ma‘nosi bilan farqlanadi. 
O‗PКning BК bilan o‗rin almashishiga misol: 
Sitora 1998-yil (da) 
tug„ildi
. Bunday almashish kam uchraydi. O‗PК qo‗llanishida so‗zda 
makon, zamon, obyekt, vosita kabi ma‘nolar yuzaga chiqadi: 1. 
Munira kompyuter

Download 3,47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   143   144   145   146   147   148   149   150   ...   382




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish