O‗zbekiston respublikasi

Depozitlarning hosil bo‘lishi: bank tizimi

Tahlilni soddalashtirish uchun, shuni hisoblaymizki, birinchi milliy bankning krediti orqali jalb qilingan $100 mln depozit A bankda jamg‘arildi, va bu bankda hech qanday bank ortiqcha zaxira saqlab turmaydi. A bankning T- buxgalteriyasi quyidagichabo‘ladi:

A BANK
Aktivlar	majburiyatlar
Zaxiralar +$100 mln	Chekli depozitlar +$100 mln

Agar majburiy zaxira foiz stavkasi 10 % bo‘lsa, bu bank majburiy zaxira uchun 10 mln dollar to‘lab berishi kerak va 90 mln dollar qo‘shimcha zaxira qoladi. Chunki A bank (xuddi birinchi milliy bankka o‘xshab) ortiqcha zaxira saqlab turishni xohlamaydi. To‘liq hajmda kreditga berib yuboriladi. A bankning krediti va chekli depozitlari 90 mln dollargacha ko‘payadi, lekin qarzga oluvchilar chekli depozitlarni 90 mln dollarini sarflaganda, ular va A bankdagi zaxiralar shuncha summaga kamayadi. Sof natija A bankning T –schoti quyidagi ko‘rinishga keladi:

A bank
Aktivlar	Majburiyatlar
Zaxiralar +$ 10m Kreditlar + $ 90m	Cheklidepozitlar + $100 m

Agar A bankka qarzga oluvchi tomonidan sarflangan pul boshqa bankda, misol uchun B bank, jamg‘arilgan 90 mln dollar qarzga bersa, B bankni T- schoti quyidagicha bo‘ladi: