O‘zbеkiston rеspublikasi

Tadqiqot obyekti va predmeti.
Xalqaro munosabatlar tarixida Afg‘oniston 
omili tadqiqot ishining obyekti sifatida belgilab olindi. Afg‘onistonda barqarorlikni 
ta’minlash jarayoniga Pokiston va yetakchi xorijiy davlatlar aralashuvi tadqiqot 

---

5 
ishining predmeti hisoblanadi. 
Tadqiqotning maqsad va vazifalari.
Afg‘oniston ichki ishlariga tashqi 
kuchlar aralashuvini o‘rganish va uni tahlil qilish tadqiqot ishining maqsadi 
hisoblanadi. 
Tadqiqot maqsadidan kelib chiqqan holda magistrlik ishi oldiga quyidagi 
vazifalar belgilab olindi: 
• Afg‘oniston hududida Pokiston, Rossiya va G’arb davlatlari geosiyosiy 
manfaatlari to‘qnashuvini o’rganish; 
• Pokiston, AQSh va mintaqa mamlakatlarining Afg‘onistonga nisbatan 
siyosatini tarixiy tahlil qilish; 
• XX asr oxiri XXI asr boshida Pokiston va G’arb davlatlarining ta’siri 
natijasida Afg‘onistondagi ichki siyosiy vaziyatning o‘zgarishini tahlil qilish; 
• Afg‘onistonda Pokiston va G’arb davlatlarining tinchlik va xavfsizlikni 
o‘rnatishdagi faoliyatini ko‘rib chiqish; 
• O‘zbekiston Respublikasining Afg‘on muammosini hal qilishdagi faoliyatini 
ko’rsatish. 
Ilmiy yangiligi
. Tadqiqot jarayonida Afg’oniston ichki ishlariga XX-XXI 
asrlarda tashqi kuchlar aralashuvini har tomonlama o’rganishga harakat qilindi. 
Mavjud ilimiy adabiyotlarda Pokiston, Angliya va Rossiya kabi davlatlarning 
Afg’oniston hududida harbiy harakatlar olib borib ichki vaziyatga ta’sir 
ko’rsatgani e’tirof etilgan va mintaqadagi geosiyosiy vaziyat hamda 
Afg’onistondagi ichki siyosiy vaziyat tashqi kuchlar aralashuviga sabab qilib 
ko’rsatilgan. Mazkur tadqiqotda, bildirilgan umumiy fikrlardan farqli o’laroq, 
Afg’onistonga tashqi kuchlar aralashuvi sabablari va oqibatlari mazmun-
mohiyatiga ko’ra faktik misollar yordamida ko’rsatib berildi, jumladan; 
Afg’oniston ichki ishlariga Pokiston va G’arb davlatlari aralashuvlari tarixiy 
tahlil qilindi; 
–Afg’oniston ichki ishlariga tashqi kuchlar aralashuvi tarixida Pokiston 

---

6 
omiliga asosiy e’tibor qaratildi; 
-
Afg’oniston tarixiga oid Pokiston va O‘rta Osiyo olimlari tomonidan nashr 
qilingan tarixiy adabiyotlardagi Afg’onistonga tashqi kuchlar aralashuvi tarixiga 
doir ma’lumotlar aniqlanib, qiyosiy tahlil asosida tegishli xulosalar chiqarildi; 
-
Pokiston, Buyuk Britaniya, Rossiya va AQSh kabi yetakchi davlatlarning 
Afg‘oniston joylashgan mintaqaga bo’lgan qiziqishlari va shuning asosida 
Afg‘onistonga uyushtirilgan xujumlari sabablari tahlillar asosida yoritildi.