O‘зbekiстон рeспublikaсi

1-MAVZU: 
MA’NAVIYAT, UNING JAMIYAT VA INSON KAMOLOTIDA 
 TUTGAN O‘RNI 
REJA: 
1 Ma’naviyat tushunchasi va uning mazmun mohiyati. “Ma’naviyat asoslari” 
fanining predmeti, maqsad va vazifalari 
2. Ma’naviyat tushunchasi, predmeti, maqsad va vazifalari 
 3. «Ma’naviyat»ning kategoriyalari va rivojlanish qonuniyatlari 
Ma’naviyat sobiq sho‘rolar xukumronligi sharoitida mustaqil mavzu yoki masala sifatida 
o‘rganilmasdan kelinayotgan edi. Unga madaniyat bilan bir xil ma’noni anglatuvchi, mustaqil 
yo‘nalishga ega bo‘lmagan tushuncha sifatida qarab kelingan. Xatto ayrim adabiyotlarda har 
ikkala tushunchani bir xil mazmunni anglatuvchi so‘z ma’nosida qo‘llanilib kelingan. Bunday 
«etiborsizlik» natijasida barcha lug‘atlarda ham «ma’naviyat» tushunchasiga aniq va mustaqil 
ta’rif uchramaydi. Buning asosiy sababi, sho‘rolarning jamiyat a’zolari ongi va qalbini insoniyat 
aql zakovati bilan yaratilgan ma’naviy boyliklardan bebahra qilish, ularni tuzumning 
manfaatlariga xizmat qiluvchi g‘oya va mafkuralar bilan qurollantirishga qaratilgan g‘ayri ilmiy, 
g‘ayri insoniy siyosati bo‘lgan edi. Bunday siyosatdan maqsad, jamiyat a’zolarini, ayniqsa 
yoshlarni ana shu g‘oya va mafkuralar vositasida mazkur tuzumga itoatkor, uning jirkanch 
manfaatlarini hech ikkilanmasdan bajaradigan va dunyoqarashi mo‘‘telik ruhiyati bilan 
to‘ldirilgan shaxslarni tarbiyalashdan iborat edi.
Mamlakatimiz o‘z mustaqilligini qo‘lga kiritgandan so‘ng erkin fikrlaydigan, o‘z-o‘zini 
anglaydigan, jamiyat maqsad va manfaatlarini tushunib etadigan, har tomonlama etuk komil 
insonni tarbiyalash vazifasi davlat siyosatining ustivor yo‘nalishi qilib belgilandi. Uni amalga 
oshirish esa eng avvalo tarbiyalanuvchilarning ichki ruhiy ma’naviyatini boyitish va mustaqil 
dunyoqarashini shakllantirishni taqoza etadi. Xuddi ana shu vazifa «ma’naviyat»ni mustaqil fan 
sifatida o‘rganishni ham kun tartibiga qo‘ydi.