O‘зbekiстон рeспublikaсi

DISKRETSION HOKIMIYAT
(
fr. Discretionnairedan – shaxsiy ixtiyorga bog‘liq
) — 
organ yoki mansabdor shaxsga qonun doirasida o‘z ixtiyoricha faoliyat ko‘rsatish vakolatini 
berish. Masalan, parlamentar respublika davlat boshlig‘i odatiy shart-sharoitlarda bosh vazir yoki 
tegishli vazir imzosisiz (
kontrasignatura
) normativ hujjatlar chiqarish huquqiga ega emas, 
favqulodda holatlarda esa u bunday hujjatlarni diskrepsion, kontrasignaturasiz chiqarishi 
mumkin. Diskretsion hokimiyatdan ayniqsa ma’muriy organlar va sudlar tez-tez foydalanib 
turadi, bu amaliyotda shaxsning daxlsizligi, sudda aybi aniqlanmaguncha aybdor hisoblanmaslik 
kabi demokratiya prinsiplarini inkor qilishni anglatadi, belgilangan tartibning buzilishiga olib 
keladi va boshqalar. 
JAMOAT BIRLASHMASI -
O‘z xuquqlari, erkinliklarini xamda siyosat, iqtisodiyot, 
ijtimoiy rivojlanish, fan, madaniyat, ekologiya va xayotning boshqa soxalaridagi qonuniy 
manfaatlarini birgalikda ro‘yobga chiqarish uchun birlashgan fuqarolarning xoxish-irodalarini 
erkin bildirishlari natijasida vujudga kelgan ixtiyoriy tuzilma jamoat birlashmasidir. Siyosiy 
partiyalar, ommaviy xarakatlar, kasaba uyushmalari, xotin-qizlar, yoshlar va bolalar 
tashkilotlari, faxriylar va nogironlar tashkilotlari, ilmiy-texnikaviy, madaniy-ma’rifiy, 
jismoniy tarbiya-sport va boshqa ko‘ngilli jamiyatlar, ijodiy uyushmalar, yurtdoshlar 
uyushmalari, assotsiatsiyalar va fuqarolarning boshqa birlashmalari jamoat birlashmalari deb 
e’tirof etiladi. Jamoat birlashmalari fuqarolik, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy, 
xuquqlar xamda erkinliklarni ro‘yobga chiqarish va ximoya qilish; fuqarolarning faolligi va 
tashabbuskorligini, davlat va jamiyat ishlarini boshqarishda ularning ishtiroq etishini 
rivojlantirish; kasb-kor va xavaskorlik qiziqishlarini kondirish; ilmiy, texnikaviy va badiiy 
ijodkorlikni rivojlantirish; axolining sixat-salomatligini saqlash, xayriya faoliyatida 
qatnashish; madaniy-ma’rifiy, jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish va sport ishlarini o‘tkazish; 
tabiatni, tarix va madaniyat yodgorliklarini muhofaza qilish; vatanparvarlik va insonparvarlik 

---

80 
tarbiyasi; respublikalararo va xalqaro aloqalarni kengaytirish, xalqlar o‘rtasida tinchlik va 
do‘stlikni mustaxkamlash; qonunda taqiqlanmagan boshqa faoliyatni amalga oshirish 
maqsadida tuziladi. Faoliyati jamiyatning axloqiy negizlarini, umumbashariy insonparvarlik 
qadriyatlarini buzishga qaratilgan, shuningdek konstitutsion tuzumni g‘ayriqonuniy yo‘l bilan 
o‘zgartirish yoki O‘zbekiston Respublikasi va Qoraqalpog‘iston hududining birligini buzish, 
urushni, zo‘ravonlikni va shafqatsilikni, jamiyatni parchalashga olib boradigan ijtimoiy, shu 
jumladan sinfiy shuningdek irqiy, milliy va diniy adovatni avj oldirish, qonun bilan 
taqiqlangan boshqa xatti-xarakatlar qilish maqsadini ko‘zlaydigan jamoat birlashmalarining 
tuzilishiga yo‘l qo‘yilmaydi. Harbiylashtirilgan jamoat birlashmalari va qurolli tuzilmalar, 
shuningdek diniy xarakterga ega partiyalar, ularning filiallari va boshqa struktura bo‘laklari 
tashkil etish taqiqlanadi. Jamoat birlashmalari o‘z a’zolari (qatnashchilari) ning ixtiyoriyligi, 
teng xuquqliligi, o‘zini o‘zi boshqarish, qonuniylik va oshkoralik asosida tuziladi va xarakat 
qiladi. Barcha jamoat birlashmalari o‘z ustavlarida, boshqa hujjatlarida ko‘zda tutilgan 
vazifalarni bajarishda O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, Qoraqalpog‘iston 
Respublikasida esa shuningdek Qoraqalpog‘iston Respublikasining Konstitutsiyasi, 
O‘zbekiston Republikasining boshqa qonunlari doirasida ish ko‘radilar. Fuqaroning jamoat 
birlashmasi faoliyatida qatnashishi yoki qatnashmasligi uning xuquqlari va erkinliklarini 
cheklash yoki unga imtiyozlar berish uchun, shu jumladan davlat tashkilotida lavozimni 
egallash sharti yoki Qonunda ko‘zda tutilgan majburiyatlarni bajarmaslik uchun asos bo‘la 
olmaydi.