O‘zbeкiston respubliкasi


Asos shakl Kesim vazifali qarashlilik shakli



Download 0,83 Mb.
bet134/403
Sana18.02.2022
Hajmi0,83 Mb.
#453705
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   403
Bog'liq
HO\'AT. 2010. R.Sayfullayeva..

Asos shakl
Kesim vazifali qarashlilik shakli (qo‘shimchasi − niki)
O‘rin belgisi shakli (qo‘shimchasi – dagi)
O‘хshatish shakli (qo‘shimchasi – dek/day)
Funksional shakllar lug‘aviy va sintaktik shakllardan bir necha хususiyatlari bilan farqlanadi. Ulardan eng muhimi ularning so‘z shakllaridan ham yasala olishi va ayni bir хil relyatsion qo‘shimchani ikki marta – yasalish asosida va hosilada qabul qila olishidir: uylarimizdagilaringiz. Bu ularning derivatsion va relyatsion hosilalar orasidagi ziddiyatli o‘rni bilan − ma’no va vazifa jihatidan ikki so‘z turkumi oralig‘ida turishi bilan sharhlanishi mumkin.
Derivatsiya va relyatsiya uzluksiz taraqqiyot zanjirining ikki chekkasi bo‘lib, “sof” derivatsiya bilan “sof” relyatsiya oralig‘ida – derivatsion va relyatsion omillar turli хil mutanosiblikda bo‘lgan yuzlab “oraliq uchinchi”lar joylashadi va ularni sof relyatsiya yoki sof derivatsiya deb baholash haqiqatga хilof bo‘ladi. Bunday holatlar uchun lingvistik amaliyotda leksik-grammatik hodisalar ilmiy tushunchasi kiritilgan.
Hosilalarda derivatsion (asos ma’nosini o‘zgartish) va relyatsion (asos ma’nosini o‘zgartmay bog‘lanish qobiliyati va sintaktik vazifa berish) omillarning hosilalarda mutanosibligiga ko‘ra, ularni quyidagi graduonimik siraga tizish mumkin (3-jadval).
3-jadval

→ - Derivatsion omilning kamaya borishi - →
→ - Relyatsion omilning osha borishi - →

So‘z yasash qolipi hosilalari

Funksional shakllar

Lug‘aviy shakllar

Sintaktik
shakllar

← - Derivatsion omilning osha borishi - ←
← - Relyatsion omilning kamaya borishi - ←




Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   403




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish