O‘zbeкiston respubliкasi



Download 0,83 Mb.
bet195/403
Sana18.02.2022
Hajmi0,83 Mb.
#453705
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   403
Bog'liq
HO\'AT. 2010. R.Sayfullayeva..

Hozirgi zamon. Zamonning bu turi ZК UGMsini «harakatning nutq momentida yuz berayotganligini ifodalash» tarzida xususiylashtiradi. Ma’nolardagi «davomiylik», «tugamaganlik» unsurlari undagi boshqa kategoriya tajallisi bo‘lib, zamonning substansial ma’nosiga daxli yo‘q. «Davomiylik», «tugallanmaganlik» UGMdagi kategorial ma’no bilan zich holatdagi yondosh ma’no.
Bu zamon ma’nosi:
-yap;
-yotib;
-yotir;
-moqda
affikslari bilan ifodalanadi.
Shakllar orasidagi farq sof uslubiy asosda. Aniqrog‘i, -yap- umumuslubiy va keng iste’molliligi, -yotib- va -yotir dialektal va poetik xususiyati bilan, -moqda shakli kitobiy uslubga xosligi bilan xarakterlanadi. Ularda zamonni ifodalashda farq sezilmaydi. Qiyoslang: (o‘qiyapman), (o‘qiyotirman), (o‘qiyotibman), (o‘qimoqdaman).
Yot, tur, yur, o‘tir birliklari ko‘makchi fe’l vazifasida kelib, hozirgi zamon shaklining analitik ko‘rinishini hosil qiladi: Hali dushmanlarimiz tinchigani yo‘q, hushyorlikni qo‘ldan berding, kallangga solaman deb poylab turibdi. («Qashq.») Hali kelishgani yo‘q, o‘zim ham xavotir olib otiribman. (A.Qah.). Quyoshki falakda kezib yuribdi, umrimiz boqiydir, umrimiz boqiy.(G‘.G‘ul.) Bo‘liq yer «tayyorman» degandek kopchib yotibdi. («Qashq.»)
Hozirgi zamon shakllari kesimning payt valentligini hozirgi zamon ma’noli so‘zshakl bilan to‘ldiradi: bugun, hozir kabi. Bu so‘zshakllar gapda hol bo‘lib keladi.

Download 0,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   191   192   193   194   195   196   197   198   ...   403




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish