O‘zbеkiston rеspublikаsi

Qisqa xulosalar


Kapital - bu uzoq muddatli oraliqda ishlatiladigan ishlab chiqarish resursi bo‘lib, uning yordamida uzoq vaqt davomida mahsulot ishlab chiqariladi.
Kapitalning ikki xil turi mavjud: asosiy kapital (uzoq muddatda foydalaniladigan uskuna, texnologik liniya, bino, qurilma); aylanma kapital (har bir ishlab chiqarish siklida o‘z qiymatini tayyor mahsulot qiymatiga o‘tkazadigan ishlab chiqarish resurslari, xom ashyo, materiallar, yarim fabrikatlar va hokazolar).

Ssuda foizi - kapital egasiga uning kapitalidan ma`lum muddat oralig‘ida foydalanganligi uchun to‘lanadigan narxdir.
Xarajat va daromadlarni bir xil boshlang‘ich vaqtga keltirish hisob-kitoblariga diskontirlash deyiladi. Bunday hisob-kitoblar investitsiya loyihalarini baholashda keng qo‘llaniladi. Investitsiyalarni tahlil qilganda yillar davomida bo‘ladigan xarajatlar bilan loyihadan olinidigan daromadlarni solishtirishga to‘g‘ri keladi. Kelajakda olinadigan daromadning nafi bugungi kunda olinadigan daromad nafidan kichik bo‘ladi. Nima uchun deganda, joriy daromadga (ya’ni, bugungi kundagi daromadga) kelajakda foiz bo‘yicha qo‘shimcha daromad olish mumkin.
Asosiy kapitalga qo‘yilgan investitsiyalar asosan uzoq muddatli bo‘ladi. Asosiy kapitalning xizmat qilish, ya’ni undan foydalanish muddati mavjud bo‘lib, u chegaralangan bo‘ladi. Asosiy kapital xizmat ko‘rsatish muddati davomida firma uchun daromad keltiradi.
Bir yildan keyin beriladigan bir so‘mning bugungi qiymati qancha bo‘ladi? Bu savolga javob - foiz stavkasiga bog‘liqdir.