O‘zbеkiston rеspublikаsi

W₂ W₁
S₂
L₂ L₁
S₁
S_L=MRP
L

16.16-rasm. Har xil ish sharoitidagi ish haqi

Bu yerda og‘ir ishni bajaruvchi, qo‘shimcha
W₂  W₁  W _.
^{W  W}₂ ^W₁ ish haqi oladi,

Iqtisodiy renta. Biz yuqorida resurs qanchalik ko‘p cheklangan bo‘lsa, uning narxi ham shunchalik yuqori bo‘lishini ko‘rgan edik. Shuning uchun ham yuqori malakali mutaxassis har doim ortiqcha ish haqi oladi. Ushbu ortiqcha ish haqi iqtisodiy renta bo‘lib, u ishchining qobiliyati yoki yuqori malakasi uchun to‘lanadi.
Tarmoq mehnat bozorini ko‘rib chiqaylik (16.17-rasm).


Iqtisodiy renta
L_e L
16.17-rasm. Iqtisodiy renta

Muvozanat sharoitida ( E nuqta) ishchilar ^W_e
ish haqi oladilar. Lekin, malakali

ishchilar ^W0 ish haqi olib ishlashga tayyor bo‘lsalar ham ^W_e
ish haqi olayaptilar

(demak, ular oladigan iqtisodiy renta ^{We W0 } ga teng bo‘ladi).

Minimal ish haqi (mehnat narxi) bilan bozorda shakllangan ish haqi o‘rtasidagi farq iqtisodiy rentani tashkil etadi. 16.17-rasmda barcha ishchilar uchun ushbu

ko‘rsatkich
W₀ EW_e
uchburchak yuziga teng. Shuning uchun ham raqobatlashgan

bozorda, qisqa muddatli oraliqda iqtisodiy rentaning bo‘lishi, tarmoqqa yangi ishchilarni kirib kelishini rag‘batlantiradi. Raqobatlashuvchi tarmoqda uzoq muddatli oraliqda mehnat taklifi chizig‘i absolyut elastik (gorizontal) bo‘lgani uchun iqtisodiy renta bo‘lmaydi. Lekin, noyob mutaxassislarning etishmasligi, iqtisodiy rentani uzoq muddatda ham saqlanib qolishiga olib keladi (amalda ishlab chiqarishda noyob mutaxassislarni jalb qilish uchun, ularga qo‘shimcha ish haqi belgilanadi). Estrada yulduzlari, kino yulduzlari, mashhur sportchilar iqtisodiy renta oladilar. Quyidagi 16.18-rasmda ushbu holat ifodalangan.
W W₁