Oʻzbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi

II.BOB. Mashg’ulot yuklamasini rejalashtirish.

Yuklama deganda mashqlanganlik hamda musobaqalarga tayyorlikning ma’lum darajasiga erishish maqsadida shug‘ ullanuvchi laming organizmiga maxsus vositalar yordamida ta’sir ko‘rsatish yo‘llari va choralari tushuniladi. Gimnastikada yuklama turli elementlar, birikmalar, kombinatsiyalar, UJT hamda MJT mashqlari bilan bog‘liq. Har bir gimnastik mashq (element, kombinatsiya) organizmga turlicha yuklama berib, uning qandaydir javob reaktsiyasiga, «quvvat zaxirasi»ning sarflanishiga, toliqishiga sabab bo‘lishi mumkin. Mashq bajarayotgan gimnastikachi har xil tabiatli qiyinchiliklarni ayniqsa, o‘rganish jarayonida harakatlarning murakkab muvozanati bilan bogTiq bo'lgan, qiyinchiliklarni; agar mashq ko‘p kuch tezkorlik, kuch chidamligini talab etadigan bo‘Isa, jismoniy qiyinchiliklarni; yangi yoki o‘rta murakkab mashqni bajarish oldidan qo‘rquvni yengish lozim bo‘lsa, ruhiy qiyinchiliklarni yengishga to‘g‘ri keladi.Yuklama kattaligiga gimnastikachining mashq jarayoqiga shaxsiy munosabati ham ta’sir qilishi mumkin: u salbiy («istamayman», «yoqmaydi»), ruhiyatni ezuvchi hamda ijobiy, tiklanishga yordam beruvchi («istamayman», «juda yaxshi ko'raman») bo‘ladi.

Yuklamaning elementlar va kombinatsiyalar miqdoridagi foydalanadigan pedagogik jihatini hamda hisobga olish qiyin bo‘lgan organizmning funksional holatidagi ruhiy-fiziologik siljishlardan iborat biologik jihatini bir-biridan farqlash lozim. Shubhasiz yuklamani har ikki tomondan tavsiflovchi ko‘rsatkichlardan ko‘p axborot olish mumkin. Shunga qaramay, yurak qon-tomir tizimi faoliyati, ruhiy holatlaming ko‘rsatkichlarini qayd qilish murakkab bo‘lganligi uchun amaliyotda ko‘p hollarda mashg‘ulot yuklamasini ko‘pincha elementlar, kombinatsiyalar miqdori va ularga sarflangan vaqtdan kelib chiqib baholash yetarli bo‘ladi.