O‘zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

 
1908 yilgi O‘yinlar vaqtida Buyuk 
Britaniyalik va Amerikalik mansabdor shaxslar o‘rtasida bir nechta qattiq 
bahslar bo‘lib o‘tgan.
31 
1936-yilgi O‘yinlar “natsistlarning o‘yinlari” sifatida tarixda qoldi, 
sovuq urush davrida esa, O‘yinlar sharq va G‘arb, kommunizm va 
kapitalizm o‘rtasida kurashning ramziy maydoniga aylandi. Xalqaro 
Olimpiya Qo‘mitasi Germaniya, Koreya va Xitoydagi jamiyatlarning har 
tomonga tortadigan qarama-qarshiliklarini; Isroil davlatini tuzilishi va 
Falastinliklarni quvib chiqarish bilan bog‘liq bo‘lgan, Yaqin sharqdagi 
xavfli munosabatlarni e’tiborsiz qoldirmasligi; dekolonizatsiyaning ta’siri 
va mustaqil rivojlanayotgan davlatlarning paydo bo‘lishi, aparteid va 
Janubiy Afrikani izolyasiya qilinishini hisobga olishi va uddalashi kerak edi.
30
John Horne, Garry Whannel. Understanding the Olympics. Taylor-Francis Group. London-New 
York, 2012. – 168 p. 
31
John Horne, Garry Whannel. Understanding the Olympics. Taylor-Francis Group. London-New 
York, 2012. - 168 p. 

---

122 
Ikkinchi jahon urushini tugashidan buyon, zamonaviy dunyoda millat 
bo‘lish ikkita jihatni anglatadi: Birlashgan Millatlar Tashkilotiga mansub 
bo‘lish va Olimpiya o‘yinlarining ochilishi marsimida marshirovka qilish. 
Lekin, shu narsa ma’lumki, butun dunyoda mamlakatlar va davlatlarning 
statusi bahslarga uchramoqda. Irlandiya, Kataloniya, Basklar Mamlakati, 
Tayvan, Gonkong, ikkala Koreya, Falastin va Belgiya milliy chegaralar va 
davlat hokimiyatining bahslashish tabiatiga turli misollar hisoblanadi. 
“Millat”ni nima belgilaydi? Har xil kontekstlarda (Millatlar Ligasi, 
BMT va Xalqaro Olimpiya Qo‘mitasi) millatning har xil mezonlari va 
belgilanishlari qo‘llanilgan. Xalqaro Olimpiya Qo‘mitasi tarkibiga 
kiradigan mamlakatlar ro‘yxati BMT ning ro‘yxatidan uzunroq: Xalqaro 
Olimpiya Qo‘mitasi tarkibiga 12 ta “millat”lar kiradi, BMT ga emas. 
Ularning ko‘pchiligini dekolonizatsiyaning hal qilinmagan muammolari 
sifatida ko‘rib chiqish mumkin. 12 ta mamlakat Buyuk Britaniyaning uchta 
hududlarini (Bermud orollari, Buyuk Britaniyaning Virgin orollari, Kayman 
orollari); amerikaning to‘rtta hududlarini (Amerika Samoasi, Puerto-Riko, 
Guam, Amerikaning Virgin orollari) va ikkita Gollandiya hududlarini 
(Aruba, Niderlandiyaning Antil Orollari); ikkitasi Xitoy bilan bog‘liq 
(Xitoy Taypeyi, Gonkong), yana biri – Falastin. Milliy mamlakat asosiy 
yuridik shaxs hisoblanadi va dunyo unga bo‘lingan, milliy davlatning 
birinchiligi – nisbatan yaqindagi hodisa”.
32 
Hozirgi davr muammolaridan biri, XOQ, MOQ, XSF faoliyatlarini 
muvofiqlashtirib turishdan iborat. Keyingi olimpiya o‘yinlarining talab 
darajasi tashkil qilinishi shunga bog‘liq bo‘lib qolmoqda. MOQ hukumat 
tashkilotlari bilan, XOQ esa YuNESKO va BMT bilan uzviy aloqada ish 
olib borishi kerak. 
Olimpiya harakatining asosiy tashkilotlari XOQ, MOQ, XSF
 
o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarining keskinlashuviga olib kelgan. 
Olimpiya kongressida (1973) bu muammo muhokama qilingan.
Kongressning kun tartibida: