O‘zbekiston respublikasi transport vazirligi toshkent davlat transport unversiteti

Sementning maydalik darajasini aniqlash
Sementning sifatini baholashda uning maydalik darajasi katta ahamiyatga ega. Sement klinkeri zavodda qanchalik mayda qilib tuyilsa, uning qotishi shuncha tezlashadi, mustaxkamligi ortadi.
Sementning maydalik darajasi uning solishtirma yuzasiga elakdan o‘tkazganda unda qolgan qoldiqqa (%) qarab baholanadi va GOST 310.2-76 ga binoan laboratoriya ishlari bajariladi.
Kerakli o‘lchov vositalari va qo‘shimcha jihozlar: Mexanik elak yoki ustki va ostki qopqoqli 0,08 nomerli oddiy elak, sement namuna, texnik tarozisi va toshlari, yumshoq cho‘tka quritish javoni, 1-2 varoq kog‘oz.


10.1-rasm. 0,08 nomerli oddiy elak


Ish tartibi

1. 
   O‘rtacha sement namunadan 100 g. olib, quritish javonida 105-110°S haroratda 1 soat quritiladi va eksikatorda sovitilgandan so‘ng undan 50 g. tarozida tortib olinadi 0,01 g. aniqlikda tortib olingan namuna 0,08 nomerli elakka solinadi. Sement elakda 15-20 minut elanadi.
   

2. Sementning to‘la elanganligini bilish uchun, elakning ostki qopqog‘ii olinadi va oq qog‘ozga 1min. elanadi. Bunda elakdan o‘tgan sement og‘irligi 0,05 g.dan oshmasa to‘la ekanligini bildiradi.
3. Elab bo‘lingandan so‘ng, elakdagi qoldiq tortiladi. Elakdagi qoldiq elanayotgan sement massasiga nisbatan 15% dan ko‘p bo‘lmasa, bu sement GOST talabini qondiradi.
Sementning maydalik darajasi formula bilan aniqlanadi:

bu erda: m₁- sementning elanmasdan oldingi og‘irligi, g;
m₂ - elakdagi qoldiqning og‘irligi, g.
Xulosa. GOST 10178-85 talabiga mos kelish kelmasligini tekshirib kщriladi.
Mavzu: Sement xamirining normal quyuqligini aniqlash
Sement toshining mustaxkamligi asosan undagi suv sement nisbatiga ya’ni normal sement bo‘tqasini tayyorlash uchun ketgan suv miqdoriga bog‘lik. Shu sababli, biz bu laboratoriya ishida sement bo‘tqasining quyuqligi normal bo‘lishi uchun unga qancha suv quyilishi kerakligini aniqlaymiz. Suv miqdori sement og‘irligiga nisbatan foiz (%) xisobida olinadi. Ammo xar turli sementlar uchun u bir xil emas. Masalan: portlandsement uchun 21-27% bo‘lsa, pussolon portlandsementi uchun esa 30-40% ni tashkil qiladi.
Sement bo‘tqasining normal quyuqligi Vika asbobi va diametri 10 mm, uzunligi 50 mm po‘lat sterjen yordamida topiladi.