O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

Siydik rangi va xidining o’zgarishi.

Normal siydik sariq, tiniq, sovuq temperatura ta’sirida tuzlar cho’kmasi hisobiga xiralashadi. Siydik tiniqligi o’zgarishi undagi ko’p miqdorda tuzlar, xujayra elementlari, shilliq va yog’ (lipuriya) ga bog’liq. Agar siydik isitilganda xiraligi ketsa, bu uratlarning ko’p miqdorda ekanligini bildiradi. Agar xiraligi isitilganda yo’qolmasa, bir necha tomchi sirka kislotasini ko’shiladi - xiralik yo’qolsa fosfatlar ko’pligi, ko’piklansa korbanatlar ko’pligini bildiradi. Siydikka aralashtirilgan tuz kislota qo’shilsa, xiraligi yo’qolsa bu shavelnordon tuzlar borligini bildiradi, agar siydik xiraligicha qolsa xujayra elementlari (cho’kmani mikroskopik tekshirishda aniqlanadi), siydik kislota tuzlari, shilliq yog’ borligini bildiradi.

Poliuriyada (qandli va qandsiz diabet, surunkali buyrak yetishmovchiligida) tiniq-sariq rangsiz siydik kuzatiladi.

Leykotsituriya belgisi - siydik taxlilida leykotsitlarning 6-8 tadan ko’p ko’rishiga aytiladi. U siydikning ishqoriy reaktsiyasi bilan kechadi. Odatdagi siydik taxlillarida xar doim xam leykotsituriya aniqlanmaydi, gumon qilinganda maxsus tekshirish usullari o’tkaziladi, ulardan keng tarqalgani Addis-Kakovskiy va Nechiporenko sinamalaridir.

Addis-Kakovskiy sinamasi uchun sutkalik siydik yig’iladi va konning shaklli elementlari soni aniqlanadi (uning sutkalik xajmini hisobga olgan xolda). Normada leykotsitlar 2 mlndan oshmaydi, eritrotsitlar 1mln, tsilindrlar 100 ming 1ml siydikda.

Nechiporenko usuli – amaliyotda siydikni tekshirishni eng qulay usuli hisoblanadi, taxlil uchun ertalabki siydikning o’rta portsiyasi olinadi va 1 mlda shaklli elementlar soni aniqlanadi: sinama (1 ml siydikda 2 ming leykotsitlar, 1ming eritrotsitlar topilsa) normal sanaladi.