O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

Neyropatik ich ketishi – ruxiy zurikishda regulyar ich ketish (kurkuv, kurkuv utkir reaktsiyalari, ota-onaning uydan ketishi va boshkalar), kup xollarda anamnez shunday xolatlarga oilaviy moyillik borligidan guvox beradi. Uxlatuvchi va xolinoblokator dorilarni ijobiy ta’siri tashxisni tasdiklaydi. Asosiy koprologik sindromlar jadvalda berilgan.

Ich kotish – uzok (48-soatdan yukori) ichak bushashini tutilish, defekatsiya aktining kiyinlashuvi, shuningdek kam mikdorda (sutkada 100grdan kam) najas kelishi yoki najasni yukori kattikligi, bemor ichagini tulik bushamaganligi xissini sezadi. Ich kotish organik va funktsional xarakterda buladi. Eng kup uchraydigan sabablari:

1.ovkatlanishdagi defektlar, yaxshi yetarli ovkatlanmaslik, bir xil sutli ozukalarni iste’mol kilish, katta yoshdagi bolalar ratsionida ozukasida koldiklar mikdori yukligi

2. ichak rivojlanishining anatomik defekti (dolixosigma, Girshprung kasalligi, megakolonlar, anorektal zona tugma rivojlanish nuksonlari (tugri ichak atreziyasi, ichak tugma stenozi va boshkalar).

3. ichakning atonik xolati;

4. orka teshik vat ugri ichak yorigi va tirnalishida reflektor ich kotishlar;

Bolalarda kup xollarda alimentar ich kotishi kuzatiladi, ishtaxasi yomon bulganda, kam mikdorda ovkat yeganda kuzatiladi, kletchatkaga boy bulmagan maxsulotlarni ishlatish (asosan ona sutida yog kup buladi), ovkatda oksil va xayvon yogi mikdori yukoriligi, xamda vitaminlar, kalьtsiy tuzlari kam (etarsiz) bulishida ich kotish kuzatiladi. Bola tugilgandan keyin bir necha kungacha ichi kelmasa, ichak tugma nuksonlari xakida uylash kerak (megakolon, Girshprung kasalligi, megasigma) kukrak yoshidagi bolalrda yukorida keltirilgan kasalliklardan tashkari gipotireoz, giperparatireoz, tubulopatiya, gipervitaminoz D, gipokaliemiya, parxez buzilishi va boshkalar kuzatiladi.

Katta yoshdagi bolalarda ich kotishgipotireozda, kolitlarda, dolixokolon, megakolonda buladi. Ich kotishga mexanik tusiklik, dorilar kabul kilish (atropinga uxshash, katexolamin), feoxromotsitom, alimentar sabablar olib keladi.

Funktsional ich kotishlar orasida spastik yoki gipokinetik ich kotishlar (yugon ichakdan najas passajining funktsional buzilishi kuzda tutilgan) kup uchraydi. Gipermotor diskineziyaga parazitar gijjalar va lyambliyalar, ichak disbakteriozi olib keladi. Gipermotor diskineziyada najas – kattik aloxida bulakchalardan tashkil topgan buladi, bolalar korindagi ogrikdan shikoyat kiladi. Gipomotor turdagi diskinetik ich kotish astenik tana tuzilishidagi bolalarda, tana vazni defitsiti bor bolalarda kuzatiladi, ularda gastro- va enteroptoz aniklanadi, shuningdek mushak gipotoniyasi xarakterli kasalliklar: mushak gipotoniyasi: Daun kasalligi, miopatiya; sklerodermiya, miksedema, gipotireoz, raxit va boshkalarda kuzatiladi. Gipomotor diskineziyada najas massasi diametri kattalashadi (najas massasi kuchsiz chuzilgan ichakni tuldiradi), korinda kuchli, sanchuvchi ogrik paydo buladi. Bolalarda surunkali ich kotishda chirish maxsulotlarini ichakda surilishi hisobiga uzini yomon xis kiladi: tez charchash, bosh ogrishi, ishtaxa pastligi, uyku buzilishi kuzatiladi.