O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligining 2019 yil "25"areldagi "107" sonli buyrug’ining2-ilovasi bilan fan dasturi ro’yxati tasdiqlangan

Ichakdan kusish – ichak utkazmasligida (invaginatsiya, buralib kolish, usmalar va boshkalar)da kuzatiladi. Kusish kup mikdorda, tez-tez, najas xidi (ichak tarkibi bilan), najas va gazlar ushlanib kolishi bilan kechadi. U korinda sanchiksimon ogriklar bilan xarakterlanadi.

Konli kusish (gematemezis) – gastroduodenal eroziya va yaralarda ezofagit, oshkozon usmasi, yirik tomirlar shikastlanganda, portal gipertenziyada kizilungach va oshkozon kengaygan venalardan, gemorragik diatez, leykoz, sepsis, oshkozon shillik kavati kuyishi, Mallor-Veyss sindromi, gemangioma va boshkalarda yuzaga keladi. Kusik moddasida kon rangi oshkozondagi tuz kislotaning kontsentratsiyasi va uni kon bilan aralashgani bilan boglik. Agar kusish kon ketish vaktida bulmasa, birmuncha vaktdan keyin yuzaga kelsa, bu vaktdan kon oshkozon tarkibidagi (tuz kislota) bilan aralashadi, kusuk moddasi tuznordon gematin hisobiga kofe kuykasi rangini oladi. Naxorda ertalab kup kusish va yarim tunda kusish, tuk-kizil laxta-laxta, kizilungach va oshkozon kardial kismi venalari varikoz kengayishidan dalolat beradi. Oshkozon-ichak traktiga, ung ikki barmokli ichakdan pastdan tushgan kon oshkozonda kam xollarda suriladi.

Kusik moddasida kon izlari ona kukragida yorik bulsa, bola emganda yoki burundan, burun-tomok yukori kismidan kon ketganda bulishi mumkin. Najasni bir martalik kora rangda bulishi uchun 60ml kon zarur, utkir kon yukotishda, kup kon mikdori ajraladi, uch sutka davomida melena kurinishida buladi. Najas rangi normallashgandan keyin yashirin konga test bir xafta va undan kuprok davrda xam musbat bulishi mumkin.

Fiziologik jixatdan kusish xazm sistemasining ximoya reaktsiyasi hisoblanadi. Oshkozonni sifatsiz yoki toksik moddalardan tozalaydi. SHuningdek, uzok, tuxtovsiz kusish, organizmdan suv va elektrolitlarni yukotishga olib keladi, buning natijasida suvsizlanish va xlorpenik koma alkaloz bilan rivojlanadi, surunkali xolatlarda organizm charchaydi (kuriydi).