O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

Miqdorini aniqlash. 
1. Fotoelektrokolorometrik usulda: bromtimol ko‘ki bilan hosil 
qilgan assotsiati asosida ekstraksion fotokolorimetrik usulda kyuveta qatlam qalinligiga 20 mm 
sharoitda olib boriladi.
2. UB-spektrofotometrik usulda,
3. GSX usulda amalga oshiriladi. 
PETIDIN 
 
 
 
 
 
•
Petidin birinchi marta 1932 yil sintez qilingan. Morfinga o‘xshash ta’sirga ega, lekin 
morfinga nisbatan 8 marta kuchsiz, kam o‘rganib qolish xususiyatiga ega.
•
Petidin – asos xossali – moysimon suyuqlik. 
•
Petidin gidroxlorid – oq kristall kukun
•
Qaynash harorati 186-190 °C.
•
Suvda yaxshi eriydi, xloroform va etanolda 1:20, efirda deyarli erimaydi. 
•
Terapevtik dozasi0,2-0,8 mkg/ml. Letal dozasi – 1g 
•
T ½ yarim chiqish davri = 2-5 chas. 
•
Petidin ichga qabul qilinganda 15 daqiqadan so‘ng o‘z ta’sirini ko‘rsatadi, qondagi 
konsentratsiyasi 1—2 soatda maksimal darajada bo‘ladi.
•
Ta’siri 1,5—3 soat davom etadi. 
•
Ba’zan petidin MNS qo‘zg‘atuvchi ta’sir ko‘rsatib, titroq, muskullarning tortishishi va 
tutqanoq tutishi bilan kuzatiladi.
Nafas markazining falajlanishi uning asosiy metaboliti normeperidin bilan bog‘liq 
xisoblanadi. 
 
Ob’ektdan ajratib olish 
•
1 ml qon zardobiga 0,1 ml 1 M natriy ishqori va 5 ml geksan qo‘shib aralashma 1 
daqiqa davomida aralashtiriladi va sentrifugalanadi. Sentrifugatga 4 ml erituvchi va 0,08 ml 1 

---

29 
N CH
3
O C
O
C
O
O
CH
3
mmol fosfat kislota qo‘shilib, YUSSX usulida tahlil o‘tkaziladi. Elyuent – atsetonitril-
fosfatnыy bufer (pH=7)-metanol (55:25:20). 
•
Biologik ob’ektdan nordonlashtirilgan suv yoki spirt usulida ishqoriy muhit (pH=9-
10) ajratib olinadi. 
Tahlili 
•
Alkaloidlarni umumiy cho‘ktiruvchi reaktivlar bilan cho‘kma hosil qiladi. 
•
Marki reaktivi bilan zarg‘aldoq rangga bo‘yaladi. 
YUQX usuli bo‘yicha; plastinka«Sorbfil» va «Silufol» sistema metanol-25% ammiak 
eritmasi (100:1,5), geksan:atseton: 25% ammiak eritmasi (2:2:0,2) yorituvchi reagent Marki va 
Dragendorf reaktivlari 
•
Spektrofotometrik usul 
•
YUSSX usuli; kolonka Supercosil LC-PCN (5 mkm) markali; 
•
Elyuent – atsetonitril-fosfat kislota buferi pH=7)-metanol (55:25:20). 
•
Detektor UB spektri bo‘yicha l=204 nm. Aniqlash chegarasi – 2 ng/ml.