O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

CHinligini aniqlash.
Sud kimyosi tahlillarida kodein uchun quyidagi reaksiyalardan 
foydalaniladi. 
1. Umumiy cho‘ktiruvchi reaktivlar bilan
– Dragendorf, Mayer va boshqa reaktivlar bilan 
cho‘kma hosil qiladi.
2. Marki reaktivi kodein bilan
och binafsha rang hosil qiladi. Reaksiyaning sezgirligi 0,05 
mg kodeinga teng. 
3. Frede reaktivi kodein bilan
- iflos ko‘k rang hosil qiladi. Bu rang bir ozdan so‘ng 
zangori rangga o‘tadi. Ayni reaksiya kodein uchun juda ham xarakterli bo‘lib, sezgirligi 0,1 mkg 
ga teng. 
4. Temir (III) xlorid hamda geksatseanoferrat (III) kaliy aralashmasi kodein bilan
rang 
hosil qilmaydi, chunki kodeinda erkin fenol guruhi yo‘q, u guruh metil radikali bilan bog‘langan. 
Bu reaksiya ham kodeinni morfindan farqlash uchun qo‘llaniladi. 
5. YUpqa qatlamli xromatografik aniqlash.
Sistema: xloroform-atseton-dietilamin 50:30:2, 
aniqlovchi reagent modifikatsiyalangan Dragendorf reaktivi purkalsa Rf=0,40 oralig‘ida 
qo‘ng‘ir-qizg‘ish rangdagi dog‘ hosil qiladi.
6. UB-spektri bo‘yicha aniqlash.
Kodein asos holidagi spirtli eritmasi 286 nm spektral 
maksimum hosil qiladi.
7. IQ- spektrlari
– 1052, 1268, 1500 sm-1 ga teng.
Kodein va morfinni bir-biridan ajratish. 
Buning uchun ishqoriy muhitda olingan 
xloroformli ajralma porlatilib, qoldiqqa ishqor eritmasi qo‘shiladi. Bunda morfindan morfolyat 
hosil bo‘ladi va efir bilan ekstraksiyalanmaydi, efir qatlamiga kodein erib o‘tadi. Organik qatlam 
ajratilib kodeinga, suvli qatlam esa morfinga tekshiriladi.
Miqdorini 
aniqlash. 
1.Kodein 
asosini 
spirtli 
eritmasi 
UB-spektri 
bo‘yicha 
spektrofotometrik aniqlanadi. 
2. Ekstraksion-fotometrik usulda aniqlash. Kodeinni tropeolin OO bilan ion assotsiati hosil 
qilib, uni xloroform bilan quruq sharoitda ekstraksiyalangach, muhit o‘zgartirilib kompleks 
buziladi va hosil bo‘lgan rang fotokolorimetrik usulda aniqlanadi. 
H
3
CO
O
N
+
HO
CH
3
H
NH
N N
SO
3