O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

Tayyorlash jarayoni tasviri 
Quritish 
Olindi 
Bajarilgan ish 
Hosil bo‘ldi 
4-6 soatga bo‘ktirish 
Bеlladonna bargi va еr ustki 
qismi 
Baholash 
Qadoqlash 
Tayyor maxsulot 
Qadoqlovchi material 
20% etil spirti 
4-6 soatga bo‘ktirish 
 
Bеlladonna bargi va еr ustki 
qismi 
20% etil spirti 
O‘tkazish 
Ajratma olish 
Pеrkolyator 
Pеrkolyator 
O‘tkazish 
Ajratma olish 
4-6 soatga bo‘ktirish 
 
Bеlladonna bargi va еr ustki 
qismi 
20% etil spirti 
Pеrkolyator 
O‘tkazish 
Ajratma olish 
Ajratma  
Ajratma  
Bug‘latish 
Maydalash va elash 

---

 
198 
 
Va  nihoyat  uchunchi  perkolyatorda  ham  asosiy  ta'sir  etuvchi  modda  tugagandan  so‘ng 
olingan ajratma  spirt yordamida yot moddalardan tozalanadi. 
Ajratma vakuum bug‘latgich asbobiga o‘tkazilib,  mo‘'tadil bosimda spirt  xaydab olinadi, 
suvli qismi esa vakuum ostida olingan xom ashyo miqdorining 50% ni tashkil etgunga qadar (15 
ml)  bug‘latiladi.  Quyuq  ajratma  sovutilib,  og‘zi  zich  berkitiladigan  idishga  solinadi  va  unga  2 
baravar  ko‘p  miqdorda  (30ml)  96%  li  spirt  qo‘shib,  aralashtiriladi  va  10oS  haroratda  3  kunga 
qoldiriladi.  Belgilangan  muddat  o‘tgandan  so‘ng  tiniq  suyuqlik  quyib  olinib,  spirt  qismi 
xaydaladi.  
Qoldiq  vakuum  bug‘latgich  asbobida  quyuq  xolatga  keltiriladi  va  alkaloidlar  miqdori 
aniqlanadi.  Quruq  ekstrakt  tarkibida  alkaloidlar  miqdori  0,7-0,8%  bo‘lgunga  qadar  sut  qandi 
qo‘shib  aralashtiriladi  va  namlik  5%  bo‘lgunga  qadar  vakuum  quritgichda  quritiladi.  Quruq 
ekstrakt maydalanadi, elanadi, kerak bo‘lsa sut qandi bilan me'yoriga keltiriladi. 
30,0  g  belladonna  bargi  va  er  ustki  qismidan  qancha  quruq  ekstrakt  tayyorlash 
mumkinligini nazariy xisoblash: 
100,0 g xom ashyoda - 0,3 g alkaloid bo‘lsa 
30,0 g  xom ashyoda  - X g alkaloid bo‘ladi. 
09
,
0
100
3
,
0
30



Х
g alkaloid bo‘ladi. 
100,0 g quruq ekstraktda - 0,75 g alkaloid bo‘lsa 
X g quruq ekstraktda        - 0,09 g alkaloid bo‘ladi. 
12
100
20
6



Х
 g quruq ekstrakt