O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

Ishni bajarish tartibi 
1. Sxemani yig‘ish (1.6-rasm) va uni o‘qituvchiga tekshirishga topshirish kerak. 
2. 1.1-jadvalda so‘ralgan ma’lumotlarni o‘lchash asbobida ko‘rsatilgan ko‘rinishda to‘ldirish 
kerak. 
a
) 
b)
1.6-rasm.Voltmetr birikmalari (a) va voltmetrni
tekshirishning prinsipial sxemasi (b). 
1.1-jadval 
Qiyoslanayotgan o‘lchov voltmetri uchun ma’lumotlar
№ 
Nomla- 
nishi 
turi 
O‘lchov 
asbobi- 
ni tizimi 
O‘lchash 
chegaras
i 
Bo‘lim 
bahosi 
Aniq-
lik sinfi 
Zavod 
raqami 
Namunaviy 
asbob 
Qiyoslana-
yotgan o‘lchov 
asbobi 

---

96 
3. 1.7-rasmda keltirilgan laboratoriya ishini umumiy ko‘rinishi keltirilgan. 
4. Asboblar milini aniq 0 da turganini tekshirish, agar turmagan bo‘lsa, korrektor yordamida 
ularni nol xolatga keltirish kerak. 
5. Tok manbaiga ulash, quvvatni muvofiqlashtiruvchi - regulyator yordamida kuchlanishni 0 
dan boshlab shunday ko‘paytirish lozimki, sinalayotgan asbobni mili ketma-ket ravishda shkalani 
xar bir bo‘inmasida to‘xtab-to‘xtab borsin. Kuchlanish kattaligini shkalani oxirgi bo‘linmasiga 
etkazgan xolda, uni xudda o‘sha nuqtalarda to‘xtatish bilan, moyilikda kamaytirib borish asosida 
o‘lchash asbobi tekshiriladi.
1.7-rasm. Voltmetrni tekshirish bo‘yicha laboratoriya
ishini umumiy ko‘rinishi 
6. Ikkala (namunaviy va ishchi) voltmetrlarning asosiy ko‘rsatkichlarini 1.1-jadvalga yozish 
lozim. O‘lchash natijalarini 1.2-jadvalga yozib borish kerak.
7. Absolyut, nisbiy va keltirilgan xatoliklar olingan natijalar asosida hisoblab chiqing hamda 
o‘lchash asbobi uchun tuzatma qiymatlarini aniqlang.
8. Qiyoslanayotgan voltmetrni yaroqliligi haqida xulosa chiqarish kerak.
9. Olingan ma’lumotlar bo‘yicha, qiyoslanayotgan o‘lchov asbob ko‘rsatkichlariga bog‘liq 
xolda, tuzatmaning kuchlanishga bog‘liqlik grafigini chizing.
1.2-jadval 
№ 
P
t.r 
O‘lchangan qiymatlar
Hisoblab chiqarilgan qiymatlar 
namunaviy 
voltmetr-ning
ko‘rsat-kichi, 
V
nom
Oshib 
borishdagi
qiymat 
V
oshib
Kamayib 
borish-dagi
qiymat, 
V
kam
O‘rta-
cha 
qiy-
mati,
V
o‘r
. 
absoly
ut 
xatolik, 
ΔV
abs.
Nisbiy 
xatolik 
E, % 
Kelti- 
rilgan 
xatolik 
γ , % 
Tuza
tma 
1. 
2. 
3.