O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

4. Qiyoslash natijalarini rasmiylashtirish 
4.1. Polyarimetr va saxarimetrlarning birlamchi va davriy qiyoslashning ijobiy natijalari va 
ushbu standartning talablarini qoniqtiruvchi barcha qurilmalar uchun va ularni qiyoslash bo‘yicha 
olingan natijalari asosida guvohnoma rasmiylashtiriladi.
4.2. Standart bo‘yicha talablarni qoniqtirmaydigan polyarimetr va saxarimetrlar ishlatish 
uchun yaroqsiz deb topiladi.
Mustaqil tayyorlanish uchun savollar 
1.
Qanday nurga qutblangan nur deyiladi ? 
2.
Solyarizator va analizator nima ? 
3.
Solishtirma burilish burchagi nima ? 
4. Polyarimetr qanday tuzilgan? Uning tuzilishi va ishlash prinsipini gapirib bering? 

---

188 
14-LABORATORIYA ISHI
 
REFRAKTOMETRLARNI QIYOSLASH
 
Ishdan maqsad: 
yorug‘lik nurining sinish qonunlarini, shu qonunlar asosida ishlaydigan 
qurilmalarning tuzilishi, ishlash prinsipi va refraktometrni qiyoslash metodikasi bilan tanishtirish. 
Vazifa: 
refraktometrni
tuzilishi va ishlash prinsiplarini o‘rganish, uni 
qiyoslash va qiyoslash 
natijalarini taxlil qilish.
Asboblar va qurilmalar 
1. Refraktometr. 2. Glitserinning har xil konsentratsiyadagi eritmalari, 3. Distillangan suv, 4. 
Pipetkalar, 5. Prizmalar yuzasini tozalash uchun paxta yoki bint. 
Nazariy qism 
YOrug‘likning vakuumdagi tezligining (s) biror muhitdagi tezligiga (
v
) nisbati shu muhitning 
absolyut nur sindirish ko‘rsatkichi deb ataladi va quyidagi formula yordamida aniqlanadi: 
 
YOrug‘likning biror bir muhitdagi tezligini ikkinchi bir muhitdagi tezligiga nisbati orqali 
aniqlanadigan kattalik muhitning nisbiy nur sindirish ko‘rsatkichi deb ataladi va quyidagi formula 
yordamida aniqlanadi: 
= 
bu erda,