O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi toshkent farmasevtika instituti

 
Metrologiya va standartizasiya fanini bakalavrlarga o’qitishning asosiy maqsad va 
vazifalariga quyidagilar kiradi:
Talabalar “Metrologiya va standartizasiya” fanini o’rganish jarayonida quyidagilarni bajara 
olishi lozim:
 
- o’lchashning nazariy asoslari bo’lgan metrologiya fanini o’rganish. 
- o’lchashlar va vositalar umumbirligi va talab etilgan aniqlikka erishish usullarini o’rganish. 
- Universal o’lchash usuli bo’lgan elektr o’lchashlarni nazariy asoslarni o’rganish va mukammal 
bilib olish
- Metrologik ta’minotni me’yoriy huquqiy asosi bo’lgan standartni o’rganish 
- Baholash usullari hamda vositalarini o’rganuvchi metrologiyani tarkibiy qismi haqida umumiy 
ma’lumotlarni bilish. 
- Elektr, magnit va noelektrik kattaliklarni amaliy o’lchash vositalarini tanlash 
- o’lchov asboblarini tanlash sxemalarini yig’ish va xatoliklarini aniqlashni bilish 
Talabalar fanni o’rganishi natijasida elektr, magnit va noelektrik kattaliklarni o’lchash 
bo’yicha nazariy va amaliy bilimlarni egallashlari kerak. 
Metrologiyada qonunshunoslik va standatlarning xuquqiy va me’yoriy nizomlarini, Davlat 
standartlari (DAST) ni, tarmoq standatlari (TAST) ni bilishlari shart. 
O’lchash usullari, qurilmalari, elektr o’lchash asboblarining o’lchash sxemalari, texnik 
tavsiflari, qo’llanilish soќalari va o’lchash texnika xavfsizligi qoidalarini bilishlari kerak. 
Asosiy fizik kattaliklar o’lchamlarini etalonlarini va tekshirish usullarini bilishlari kerak. 
Har bir talaba o’lchash usulini, elektr, magnit va noelektrik kattaliklarni o’lchash uchun 
asboblarni tanlay olishlari, elektr o’lchash asboblarini ulashni va o’lchash xatoligini aniqlashni 
bilishlari kerak. 
Fanning o’quv rejadagi boshqa fanlar bilan o’zaro bog’liqligi va
uslubiy jihatdan uzviy ketma – ketligi 
Metrologiya fani o’lchashlarning nazariy asoslarini o’rganadigan fan bo’lib, umumiy fizika 
kursida o’rganilgan parametr va kattaliklarni sanoat va ishlab chiqarishga tatbiq qilgan holda ko’rib 

---

214 
chiqiladi. Metrologiya fani fizik – kimyoviy parametrlarni o’lchashni, universal o’lchash usuli 
bo’lgan elektr o’lchashlarning nazariy asoslarini hamda elektr, magnit va noelektrik kattaliklarni 
amaliy o’lchash vositalarini tanlashni o’rganishni umumiy fizika, matematika, elektrotexnika 
asoslari va mutaxassislik fanlari bilan bog’langan holda olib boradi.
Metrologik jarayonlarni o’lchash va o’lchash texnikasini ishlab chiqarishga keng joriy etish 
uchun har bir injener – texnik hodim metrologiya asoslaridan texnologik o’lchash usullari va 
vositalaridan, hisoblash texnikasidan o’lchash jarayonlarini avtomatlashtirishda foydalanish 
imkoniyatlaridan xabardor bo’lishi zarur. O’lchash vositalari, ularni texnologik jarayonlarda tadbiq 
qilishni bilish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirishga va mahsulot sifatini yuqori darajaga 
ko’tarishga xizmat qiladigan asosiy omil hisoblanadi. 
Shuning uchun “Metrologiya asoslari” fani dorishunoslik yo’nalishi bo’yicha injener-texnik 
xodimlar uchun asosiy ixtisoslik fani hisoblanib, ishlab chiqarish texnologik tizimining ajralmas 
qismi hisoblanadi.