O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi Toshkent farmasevtika instituti

Dori vositalarini qalbakilashtirishni bartaraf etish bo‘yicha Jaxon sog‘liqni saqlash tashkiloti tavsiyalari bo‘yicha chora-tadbirlar

• 
  Farmasevtika sanoati. Farmasevtika sanoati qalbakilashtirish muammosining oldini olishda muhim o‘rin egallaydi. Buning uchun unga quyidagi chora-tadbirlarni qo‘llash tavsiya etiladi:
  

• 
  dori vositalarining himoya tizimini tatbiq etish, o‘z mahsulotlarini qalbakilashtirilishini oldini olish maqsadida himoya yorliqlaridan va boshqa vositalaridan foydalanish chora-tadbirlarini qo‘llash;
  
• 
  o‘z omborida dori preparatlari va qadoqlash materiallarining noqonuniy ishlab chiqaruvchi va qadoqlovchilarga sotish maqsadida o‘g‘rilanishini oldini olish;
  

• 
  Dori vositalarini xorijdan keltiruvchi tashkilotlar.
  

Farmasevtika mahsulotlarini xorijdan olib keluvchi tashkilotlar quyidagi maqsadda muhim choralarni ko‘rishlari kerak:

• 
  xorijdan olib kelinayotgan dori vositalari tegishli davlatlarda qonuniy yo‘l bilan ishlab chiqarilganligi kafolatlanishi kerak;
  
• 
  keltirilayotgan davlatlarda xavfsizlik choralarini o‘rganish va foydalanish;
  
• 
  imkoniyat darajasida xorijiy dori vositalariga JSST tavsiyalari asosida rasmiylashtirilgan farmasevtika mahsulotining sifat sertifikatini olish.
  

• 
  Ulgurji va chakana savdo tashkilotlari.
  

Farmasevtika mahsulotlari bilan ulgurji va chakana savdo qiluvchi tashkilotlar quyidagi maqsadda muhim choralarni ko‘rishlari kerak:

• 
  dori vositalarini faqat qonuniy manbalardan sotib olish;
  
• 
  dorilarning qalbakiligiga yoki dorining sifati, samaradorligi, havfsizligi shubhali bo‘lgan dorilarni sotib olmaslik, sotmaslik yoki yetkazib bermaslik;
  
• 
  dori vositalarining sifat nazoratini vizual va boshqa noanalitik usullar bilan o‘tkazish, shu bilan birga, yorliqlash sifatini va qadoqlash materiallarini, ishlab chiqaruvchining nomi va manzilini tekshirish.
  

• 
  Sog‘liqni saqlash tizimi mutaxassislari.
  

Hamma sog‘liqni saqlash mutaxassislari qalbaki dori vositalariga qar-shi kurashga o‘z hissalarini qo‘shishlari kerak. Dori vositalarini tavsiya etuvchi vrachlar ba’zi bir dorilar ishlatilganda davolanishning sama-rasiz kechishiga ahamiyat berishlari kerak, chunki bu - dori qalbakiligining belgisi bo‘lishi mumkin. Qalbaki, deb taxmin qilingan dori vositalari haqida milliy sifat nazorati idoralariga xabar qilinishi kerak¹⁶.

• 
  Iste’molchilar.Iste’molchilar ham o‘z vrachlariga quyidagi ma’lumotlarni yetkazishlari kerak:
  

• 
  qo‘llanilgan davolash choralariga qaramasdan sog‘aymaslik holatlari to‘g‘risida;
  
• 
  davolanish davomidagi barcha nojo‘ya ta’sirlar to‘g‘risida (kutilmagan nojo‘ya ta’sirlar qo‘llanilayotgan dori vositalarining qalbakiligidan dalolat beradi).
  

Shuni alohida ta’kidlash kerakki, dori vositalarining qalbakilash-tirilishini bartaraf etish kabi muhim va ijtimoiy ahamiyatga ega muammoning ijobiy hal bo‘lishi, farmasevtika bozori muomalasiga faqat sifatli, samarali va bezarar dori vositalari kiritishga aloqador bo‘lgan mutasaddi tashkilot va shaxslar bilan hamkorlikda hal qilish mumkin.