O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

 
Nazorat savollari
1.Suyuq dori shakllarini tayyorlashda ishlatiladigan erituvchilar va ularga qo’yilgan talablar.
2.
 
Inyeksion va infuzion dori vositalarini tayyorlash 
3.Konsentrlangan eritmalarni tayyorlash 
4.Suspenzsiyalarni tayyorlash 
9-Mavzu: Steril dori shakllarini standartlash 
 
Reja: 
1.
Steril eritmalarni tayyorlash va sifatini nazorat qilish 
2.
Inyeksion va infuzion dori vositalarini tayyorlash 
3.
Inyeksiyalar uchun eritmalar fizikaviy-kimyoviy ko‘rsatkichlari 
Steril eritmalarni tayyorlash va sifatini nazorat qilish ushbu Nizomga, Davlat 
farmakopeyasi talablariga yoki sifat nazorati sohasidagi boshqa hujjatga muvofiq amalga 
oshiriladi. 
Inyeksion va venaga yuboriladigan infuzion dori vositalarini, inyeksiyalar uchun 
suvni bakterial endotoksinlar yoki pirogenlar yo‘qligi jihatidan nazorat qilish attestatsiyadan 
o‘tkazilgan laboratoriyalarda bir yilda ikki marta oralatib tanlab amalga oshiriladi. 
Sterilligi bo‘yicha talablar qo‘yiladigan inyeksion, vena ichiga kiritiladigan infuzion 
dori vositalarini, oftalmologik va boshqa dori vositalarini sterilligi jihatidan nazorat qilish 
belgilangan tartibda attestatsiyadan o‘tkazilgan laboratoriyalarda har oyda oralatib tanlab 
amalga oshiriladi. 
Steril eritmalar sterilizatsiyadan oldin va keyin ularda mexanik aralashmalar yo‘qligi 
nuqtai nazaridan nazorat qilinadi. 
Harakatlanadigan erimaydigan yot moddalar mexanik aralashmalar hisoblanadi, dori 
vositalarining eritmalarida tasodifiy ravishda uchraydigan gaz ko‘pikchalari bundan 
mustasno. 
Bir vaqtning o‘zida idishlardagi eritmalar hajmi va ularning tiqinlanishi sifati 
tekshirilishi kerak. 
Steril eritmalar tayyorlanishi jarayonida mexanik aralashmalar bor-yo‘qligi jihatidan 
birlamchi va ikkilamchi nazoratdan o‘tkazilishi kerak. 
Birlamchi nazorat tayyorlangan eritma filtrlanganidan va qadoqlanganidan keyin 
amalga oshiriladi. 
Mexanik aralashmalar aniqlangan taqdirda eritma qaytadan filtrlanadi, yana ko‘zdan 
kechiriladi, tiqinlanadi, markirovkalanadi va sterillanadi. 
Aseptik (steril) tayyorlangan eritmalar qadoqlash yoki sterillovchi filtrlashdan keyin 
bir marta ko‘zdan kechiriladi. 
Eritmali idishlar birlamchi va ikkilamchi nazoratdan to‘liq o‘tkaziladi. 
Eritmalarni mexanik aralashmalar yo‘qligi jihatidan nazorat qilish ushbu 
Nizomning 9-ilovasiga muvofiq nazorat shartlari va texnikasiga rioya etgan holda farmatsevt-
texnolog tomonidan amalga oshiriladi. 
Idishlarni ko‘zdan kechirish uchun quyosh nurlari to‘g‘ridan to‘g‘ritushishidan pana 
qilingan, maxsus jihozlangan ish o‘rni bo‘lishi kerak, oq-qora ekran va maxsus qurilmalarni 
(UK-2) qo‘llashga yo‘l qo‘yiladi. 
Idishning hajmiga qarab bir vaqtning o‘zida bittadan beshtagacha ko‘zdan 
kechiriladi. 
Inyeksiyalar uchun eritmalar ular fizikaviy-kimyoviy ko‘rsatkichlarga nomuvofiq 
bo‘lganda; ko‘rinarli mexanik aralashmalar bo‘lganda; sterilligi bo‘yicha talabga mos 

---

45 
bo‘lmaganda; tiqinning mahkamligi buzilganda; flakonlarning to‘ldirilishi hajmi yetarli 
bo‘lmaganda qoniqarsiz deb topiladi. 
Inyeksiyalar uchun eritmalar solingan shisha idishlar tiqinlanganidan keyin metall 
jetonlardan foydalangan, nomi va konsentratsiyasi ko‘rsatilgan holda qopqog‘iga yozib 
qo‘yish yoki shtamp bosish yo‘li bilan markirovka qilinadi. 
Inyeksiyalar uchun eritmalar tarkibiga kiruvchi moddalarning fizikaviy-kimyoviy 
xossalariga va belgilangan yaroqlilik muddatiga muvofiq saqlanishi kerak.