O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti

IV.Xulosa

Tibbiyotda va farmatsiyada tarkibida kishi organizmiga ta'sir etuvchi kimyoviy moddasi bo'lgan dorivor o'simlik organlari mahsulotlari ishlatiladi.

Dorivor mahsulotlar sifatida o'simliklarning ildizi, bargi, po'stlog'i, guli, mevasi va boshqa qismlaridan foydalaniladi.

Asosiy dorivor o’simliklar xomashyosini yetkazib beruvchi davlatlar orasida eng yirikdavlar Xitoy bo’lib, 140450 tonna mahsulot sotadi, so’ngra keying o’rinlarni Xindiston - 35650 tonna, Germaniya -14900 tonna, CHili - 11700 tonna, Singapur - 14400 va boshqa davlatlar egallaydi. Mustaqil davlatlar hamdo’stligiga a‘zo davlatlarda ham dorivor o’simliklar va ulardan tayyorlanadigan dori vositalariga e‘tibor kuchayib bormoqda. Ayniqsa, Rossiya, Qozog’iston, Qirg’iziston va boshqa davlatlarda xalqaro korporatsiyalar va farmatsevtik firmalarda, dorivor o’simliklardan tayyorlangan choylar, yig’malar, ekstraktlar, damlamalar, qaynatmalar keng qo’llanila boshladi. Hozirgi kunda chetel yetuk davlatlarida (Yevropada) Abu Ali ibn Sino tavsiya qilgan o’simliklar va yig’malardan foydalanadigan yirik korxona va tashkilotlar mavjud. O’zbekistonda, olim vatanida, bunday tashkilot yoki korxonalarni tashkil qilish juda o’rinlidir.

O’zbekistonda ham bu sohada ayrim izlanishlar olib borilmoqda, ammo respublikaning hali imkoniyatlari katta.

Men kurs ishimni yozish davomida efir moylari tuzilishi, tarkibi, ishlatilishi bilan yaqindan tanishdim. Tibbiyotga qo’llanadigan vakiliva dori turlarini o’rgandim. Ularni dorivorlik xususiyati, yig’ish vaqti va sharoiti hamda ko’pchilik vakillari kimyoviy tarkibini bilib oldim. Shu sababli ular tarkibidagi efir moylarining olinish usullari, fizik va kimyoviy xossalari, sifat reaksiyalar, miqdorini aniqlashni o’rgandim va to’liqroq tarzda yoritishga harakat qildim.Ular mahsuloti mikroskopik tuzilishiga alohida to’xtalib o’tdim.

Men o’ylaymanki, bu kurs ishini yozish davomida olgan bilimlarim mening kelajakdagi faoliyatimda juda foyda beradi.Yurtimiz farmatsevtika sanoati kelajagi yuksalishida, aholi sog’ligini saqlashda, yurtimizda o’sadigan dorivor o’simliklarni qidirib topib, o’rganishda, mahalliy o’simliklar asosida yangi dorilar yaratishda yordam berishiga ishonaman.