O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash Vazirligi Toshkent Farmatsevtika Instituti Farmatsiya Fakulteti Farmatsevtik Kimyo kafedrasi Farmatsevtik Kimyo fanidan kurs ishi mavzu: Benzosulfon kislotasi amidlari tahlili Toshkent-2021 Reja

Galloidlash reaksiyasi

Aromatik halqadagi birinchi qator o‘rinbosar amin guruhining mavjudligi, undagi orto vaziyatdagi vodorod atomlarining harakatchanligini birmuncha oshiradi va ular osonlik bilan o‘rinlarini galogenlarga, jumladan, brom yoki yodga almashtirib, suvda erimaydigan dibrom yoki diyod birikmalarini hosil qiladi:

Sulfanilamid preparatlarining ushbu yengil galloidlanish xossalaridan ularning miqdorini aniqlashda ham foydalaniladi.

Termik-parchalash usuli bo‘yicha aniqlash

Sulfanilamid preparatlarining chinligini aniqlashda ularni termik parchalash usuli muhim o‘rinni egallaydi. Bu usulning asosiy mohiyati shundan iboratki, kukun holidagi sof preparatni quruq probirkada qizdirilganda, u termik parchalanib, turli rangga bo‘yalgan qoldiq qoldiradi va gaz holida ammiak, anilin yoki vodorod sulfid ajralib chiqadi. Ularni, odatda, hidi bo‘yicha aniqlanadi. Masalan, streptotsid parchalanganda probirkada ko‘k-binafsha rangli qoldiq paydo bo’ladi va ammiak bilan anilinning hidi seziladi. Sulgin va uro- sulfanlaming termik parchalanishidan binafsha rangli qoldiq hosil bo’ladi va ammiak ajralib chiqadi. Ko‘pchiIik sulfanilamid preparatlar, jumladan, sulfadimezin, norsulfazol, etazol, ftalazol, sulfazin va boshqalami quruq holda, termik parchalaganda, qo‘ng‘ir rangli moddaga o‘tib ketadi. Ulardan, o‘z tarkibida oltingugurtli geterosiklik halqa saqlaganlari (norsulfazol, etazol, ftalazol) esa qo‘shimcha yoqimsiz hidli vodorod sulfid ham ajratib chiqaradi. Bu reaksiya orqali ular boshqa sulfanilamid preparatlardan farqlanadi.