O‘zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi tibbiy ta'limni rivojlantirish markazi toshkent pediatriya tibbiyot instituti

 
Antropometriya.
Umumiy va sport antropologiyani asosiy metodi bu 
antropometriya hisoblanadi. Antropometriya o‘tkazilayotganda asosiy talablarga e’tibor 
berish kerak va uni qulay metodlarda bajarish kerak.
O
‘
lchovchini holati.
Tekshiriluvchi tabiiy holatda, oyoq tovonlarini birga, 
uchlarini kergan holda, qo‘llari tushirilgan, quloq suprasini kazelogini yuqori qirrasi 
ko‘zning pastki qirg‘ogiga to‘g‘rilab bosh mahkamlanadi, ular bitta gorizontal chiziqda 
yotishi kerak. 
 
O
‘
lchash usullari.
Ommaviy tekshiruvlarda yaxshi yoritilgan xonalarda 
yechintirib alohida olib boriladi. 
Tekshirish vaqti.
Ertalab och qoringa yoki ovqatdan 2-3 soat keyin. 
Antropometrik asboblar.
U doimo boshqarilib turishi lozim. 
Tana uzunligi.
(chuqur nuqtasi) o‘tirgan va turgan holatda aniqlanadi. 
Tekshiriluvchi antropometrga beli bilan tovon, dumba, yelkalar tekkan holatda turadi. 
Kozelokni yuqori qirrasi va ko‘zni pastki qirrasi gorizontal tekislikda bo‘lishi kerak.
Aylanalarni o
‘
lchash.
Tekshiriluvchi o‘lchaydigan tana qismiga santimetr 
lentasini shunday qo‘yish kerakki, nol oldinda qolgan uchi uni tagida bo‘lishi kerak. 
Bo‘yin aylanasini - Qalqonsimon tog‘aydan o‘lchanadi. 
Ko‘krak aylanasi - orqadan kurak burchagini pastidan, oldindan erkaklarda va 
bolalarda so‘rg‘ich ustidan, ayollarda ko‘krak bezini ustidan o‘lchanadi. Ko‘krak 
aylanasi nafas olganda, nafas chiqarganda va pauzada o‘lchanadi. Ko‘krak qafasini 
chuqur nafas olib chiqargandagi farqi ko‘krak qafasi ekskursiyasi deyiladi. 
Qorin aylanasi – kindik sathidan nafas olishi va chiqarish oraliqida o‘lchanadi. 

---

Bel aylanasi – o‘lchash lentasini yonboshdan 4-6 sm yuqoriga qo‘yiladi. 
Dumbadan keyingi aylana – dumbani eng ichiqqan joyidan o‘lchanadi. 
Son aylanasi – oyoqlarni yelka kengligida qo‘yiladi, o‘lchov lentasi son dumba 
burmasiga qo‘yiladi. 
Boldir aylanasi- boldir mushagini eng rivojlangan joyidan o‘lchanadi. 
Yelka aylanasi- tinch turgan holatda, qo‘llar osilgan, mushaklar bo‘shashganda eng 
rivojlangan qismidan o‘lchanadi. 
Yelkani zo‘riqib turgandagi aylanasi- qo‘lni gorizontal holatga keltiriladi va uni 
bukib, yelka mushagini maksimal kuchaytirib, eng keng qismi o‘lchanadi.