O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi tibbiy ta’lim rivojlantirish markazi

2007 yilda qabul qilingan Prezident farmoniga asosan “Sog'liqni 
saqlash tizimini isloh qilishni yanada chuqurlashtirish va uni rivojlantirish 
davlat dasturini amalga oshirishning asosiy yo'nalishlari to'g'risida”. 
Aholiga yuqori malakali bepul shoshilinch tibbiy yordam ko'rsatish bo'yicha 
yagona tizim yaratildiki, bu tizim tuman va shaharlarda eng yuqori talablar va 
xalqaro standartlarga javob beradigan ixtisoslashtirilgan viloyat shifoxonalari va 
173 ta bo'limlardan hamda tez tibbiy yordam xizmatlaridan iborat bo'lib, ularning 
faoliyatiga rahbarlik kilish va muvofiqlashtirish ishlari Respublika shoshilinch 
tibbiy yordam ilmiy markazi tomonidan amalga oshirilmoqda. 
Jarroxlik, kardiologiya, ko’z mikroxirgiyasi va urologiya sohalarida eng 
zamonaviy diagnostika va davolash uskunalari bilan jihozlangan Respublika 
ixtisoslashtirilgan tibbiyot markazlari tashkil etildi. Ushbu markazlarda yuqori 
malakali mutaxassislar murakkab, yuqori texnologik noyob operatsiyalarni amalga 
oshirmoqdalar. 
Sog'liqni saqlashning birlamchi bug’inida, ayniqsa, qishloq joylarda jiddiy 
o'zgarishlar sodir bo'ldi - kam samarali feldsherlik-akusherlik punktlari va 
ambulatoriyalar o’rniga zamonaviy tibbiy texnika bilan jihozlangan 3,1 mingtadan 
ko'proq qishloq vrachlik punktlari tashkil etilib, ularda malakali umumiy amaliyot 
shifokorlari birlamchi tibbiy yordam ko'rsatishmoqda. 
Onalik va bolalikni muhofaza qilish, ayollar sog'lig'ini mustahkamlash 
tizimida  muhim o'zgarishlar ro’y berdi. Bo’lg’usi onalarning salomatligini 
muntazam nazorat qiluvchi hamda sog'lom bolalar tug'ilishiga ko’maklashuvchi 
skrining markazlarning keng tarmog’i vujudga keltirilganligi nihoyatda muhim 
ahamiyatga egadir. Tug’ruq muassasalarining moddiy-texnik bazasi sezilarli 
darajada mustahkamlandi. 
Shifokorlar hamda tibbiyot xodimlarini moddiy rag’batlantirish va mehnatga 
haq to’lash tizimi tubdan o’zgartirildi - ularning ish haqi miqdorlari va 
rag’batlantirish mexanizmi bajarilayotgan ishning  murakkabligi va og’irlik 

---

29 
 
darajasiga, ko'rsatilayotgan tibbiy yordam sifatiga bevosita bog’liq qilib qo’yildi. 
Har bir tibbiyot muassasasida moddiy rag’batlantirish va tibbiy muassasani 
rivojlantirish jamg’armalari tashkil qilingan. Natijada, keyingi ikki yil ichida 
tibbiyot xodimlarining ish haqi miqdorlari 2,2 baravar ko'paydi. 
Respublika sog'liqni saqlash sohasidagi xususiy sektor izchillik bilan 
shakllantirib borilmoqda. -1,7 mingdan ko'proq yuridik shaxslarga xususiy tibbiy 
amaliyot bilan shug'ullanish va 2,1 ming nafardan ko'proq jismoniy shaxslarga 
yakka tartibdagi shifokorlik faoliyatini amalga oshirish uchun litsenziyalar berildi. 
Tibbiy kadrlarni tayyorlash tizimi isloh qilinmoqda - oliy tibbiy ta'limning 
zamonaviy ikki bosqichli tizimi joriy etildi. Toshkent tibbiyot akademiyasi tashkil 
qilindi. Oliy o’quv yurtlarida oliy ma'lumotli hamshiralarni tayyorlash tashkil 
qilinganligi prinsipial yangilik hisoblanadi. 
Sog'liqni saqlash tizimini isloh qilish borasida qabul qilingan chora-tadbirlar 
insonlarga tibbiy xizmat ko'rsatish darajasini yanada oshirish, aholi turmushini 
yaxshilash imkonini berdi. Natijada 1990 yildan 2006 yilgacha bo'lgan davrda 
O'zbekistonda aholining o’rtacha umr ko’rishi 67 yoshdan 72,5 yoshgacha, shu 
jumladan, erkaklarning o’rtacha umr ko’rishi -66 yoshdan 72 yoshgacha, 
ayollarning 70 yoshdan 74,6 yosh  uzaydi. Chechak, ichterlama, poliomiyelit, 
bo’g’ma, kuydirgi, o’lat, vabo kabi va boshqa ijtimoiy xavfli hamda yuqumli 
kasalliklar batamom tugatildi. 
Shu bilan birga, sog'liqni saqlash va insonlar salomatligini muhofaza qilish 
tizimining birinchi navbatda, viloyat va tuman bo’g’inlarida profilaktika hamda 
tibbiy xizmat ko'rsatish sifati darajasini oshirish bilan bog’liq ko’pgina masalalar 
hamon o’z yechimini topgan emas. 
Hanuzgacha statsionar davolash muassasalari ulushi ko’pchilikni tashkil 
etgan sog'liqni saqlashni boshqarishning tashkiliy tuzilmasi beso’naqay va 
samarasizligicha qolmoqda. Sog'liqni saqlash hududiy boshqaruv organlari tibbiyot 
muassasalari  faoliyati ustidan yetarlicha tashkiliy -  uslubiy rahbarlikni 
ta'minlamayaptilar, yuqumli kasalliklar profilaktikasi va ular tarqalishining oldini 
olish bo'yicha tegishli sanitariya-epidemiologiya nazorati ta'minlamayapti. 
Respublikada neyroxirurgiya, kardioxirurgiya, onkologiya, ginekologiya va 
akusherlik, o’tkir oshqozon-ichak kasalliklari hamda boshqa sohalarda murakkab, 
yuqori texnologik operatsiyalarni o’tkazish bo'yicha alohida ixtisoslashtirilgan 
tibbiyot markazlarini rivojlantirish nihoyatda zarur bo'lib, ularga nisbatan talab-
ehtiyoj yuqori darajada qolmoqda. 
 

---

30