O'zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi toshkent axborot texnologiyalar unversteti qarshi filiali

2. NGN tarmoqlarining boshqaruv tizimlarida mavjud bo‘lgan muammolar va ularni bartaraf etish.
NGN tarmog'idagi xizmat ko'rsatish darajasi quyidagi funktsiyalarni o'z ichiga oladi:
– xizmatni boshqarish, foydalanuvchining xizmat ko'rsatish profillarini qo'llab-quvvatlashni o'z ichiga oladi;
- ilovalar va xizmatlarni qo'llab-quvvatlash.
Xizmatlarni boshqarish funktsiyalari (SCF) turli xizmatlar uchun resurslarni boshqarish, ro'yxatga olish, autentifikatsiya va avtorizatsiya funktsiyalarini, signalizatsiya darajasida maxsus qurilmalar va shlyuzlar kabi media resurslarini boshqarishni o'z ichiga oladi. Xizmatni boshqarish funktsiyalari foydalanuvchining xizmat ko'rsatish profillarini qo'llab-quvvatlaydi.
Ilovalarni qo'llab-quvvatlash funktsiyalari (ASF) va xizmatlarni qo'llab-quvvatlash funktsiyalari (SSF) shlyuzlar, ro'yxatga olish, autentifikatsiya va dastur darajasida avtorizatsiya funktsiyalarini o'z ichiga oladi. Bu funksiyalar "ilovalar" va "oxirgi foydalanuvchilar" funktsional guruhlari uchun mavjud. Foydalanuvchi tarmoq interfeysi (UNI) orqali ASF va SSF oxirgi foydalanuvchi funksiyalariga kirish nuqtasini taqdim etadi.
Boshqaruv funktsiyalari (MF) ma'lum darajadagi sifat, xavfsizlik va ishonchlilik bilan xizmatlarni taqdim etish uchun NGN tarmog'ini boshqarish imkoniyatini beradi. Boshqaruv funktsiyalari transport darajasida va xizmat ko'rsatish darajasida qo'llaniladi, bu qatlamlarning har biri uchun ular quyidagi vazifalarni bajaradi:
– nosozliklarni bartaraf etish jarayonini boshqarish;
– tarmoq konfiguratsiyasini boshqarish;
– foydalanuvchilar va xizmat ko‘rsatuvchilar bilan hisob-kitoblarni boshqarish;
– tarmoq ishlashi monitoringi;
- tarmoq xavfsizligini ta'minlash.
1.2.2 Boshqarish qatlamini almashtirish
Ikkinchi daraja, rasmda ko'rib chiqilgan. 1.1 NGN modeli kommutatsiyani boshqarish qatlamidir. NGN-da ulanishni o'rnatishni boshqarish kommutatsiya va uzatish qatlamining vazifasidir. Ushbu funktsiya tarmoqning intellektual imkoniyatlarini tashuvchisi bo'lgan SoftSwitch uskunasining tashqi boshqaruvi ostida transport tarmog'i elementlari darajasida amalga oshiriladi. U bir yoki bir nechta tarmoqlarda qo'ng'iroqlar xizmatini boshqarish, signalizatsiya va ulanish funktsiyalarini muvofiqlashtiradi.
Tarmoqda bir nechta SoftSwitches ishlatilsa, ular birgalikda ulanishni boshqarishni ta'minlaydi va to'g'ridan-to'g'ri o'zaro ta'sir SIP kabi tugunlararo signalizatsiya protokollari orqali amalga oshiriladi.
SoftSwitch quyidagi funktsiyalarni amalga oshiradi:
- o'z sohasida qo'llaniladigan barcha signal turlarini qayta ishlash;
– uning domeniga bevosita yoki kirish shlyuzi uskunasi orqali ulangan foydalanuvchilarning abonent ma’lumotlarini saqlash va boshqarish;
– tarmoq foydalanuvchilariga xizmatlarning kengaytirilgan ro‘yxatini taqdim etish uchun dastur serverlari bilan o‘zaro aloqa qilish.
Ulanish o'rnatilganda, SoftSwitch uskunasi kommutatsiyani boshqarish qatlamining funktsional elementlari bilan signal almashinuvini amalga oshiradi. Bunday elementlar barcha shlyuzlar, NGN terminal uskunalari, boshqa SoftSwitch uskunalari va transport shlyuzi boshqaruvchisi (Media Gateway Controller, MGC) funksiyalariga ega PBX uskunalari.
Bu darajada paketli tarmoqning terminal uskunasi SIP va H.323 protokollari orqali SoftSwitch uskunasi bilan o'zaro ta'sir qiladi. Terminal uskunasidan foydalanuvchi ma'lumotlari paketli tarmoqqa kirish tugunlari darajasiga etib boradi va keyinchalik SoftSwitch nazorati ostida yo'naltiriladi.
NGN faoliyati statistikasi, yoʻnalishlar boʻyicha xarajatlar hisobi va foydalanuvchilar uchun xarajatlar hisobi bilan bogʻliq barcha maʼlumotlar SoftSwitch darajasida toʻplanib, tegishli avtomatlashtirilgan hisob-kitoblar (ACS), texnik xizmat koʻrsatish va foydalanish (M&E) tizimlariga uzatish uchun toʻplanadi va qayta ishlanadi.
Transport qatlami
NGN transport qatlami paketli axborot uzatish texnologiyalari asosida qurilgan. NGN transport qatlami ATM, IP, IP/MPLS, Ethernet va boshqalarga asoslangan.
ATM texnologiyasiga asoslangan tarmoqlar o'rnatilgan xizmat ko'rsatish vositalariga ega va ular deyarli hech qanday o'zgarishsiz NGN yaratish uchun ishlatilishi mumkin. NGN, IP-ga asoslangan tarmoqlardan transport qatlami sifatida foydalanish ularda xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash uchun qo'shimcha funktsiyani amalga oshirishni talab qiladi.
Shuni ta'kidlash kerakki, transport tarmog'i magistral hisoblanadi, shuning uchun uning ishonchliligi, ishlashi va boshqarilishini ta'minlash uchun yuqori talablar mavjud. Transport tarmog'ining uskunalari quyidagilarni o'z ichiga oladi:
– uzatish va kommutatsiya funksiyalarini bajaradigan tranzit tugunlari;
– abonentlarga NGN ga kirishni ta’minlovchi terminal (chegara) tugunlari;
- signalizatsiya ma'lumotlarini qayta ishlash, qo'ng'iroq va ulanishni boshqarish funktsiyalarini bajaradigan signalizatsiya boshqaruvchilari;
– anʼanaviy aloqa tarmoqlarini ulash imkonini beruvchi shlyuzlar (masalan, PSTN, maʼlumotlarni uzatish tarmogʻi (DTN), PCS).
Transport qatlami NGN foydalanuvchilariga tegishli transportni boshqarish funktsiyalari, jumladan Tarmoq biriktirilishini boshqarish funktsiyalari (NACF) va Resurs va qabul qilishni boshqarish funktsiyalari (RACF) orqali IP ulanish xizmatlarini taqdim etadi.
RACFlar QoSni qo'llab-quvvatlash uchun xizmatni boshqarish funktsiyasi va transport funktsiyalari o'rtasida o'zaro ishlashni ta'minlaydi. Bundan tashqari, ular kirish tarmog'ida va magistral transport tarmog'ida transport resurslarini boshqarish bilan ham bog'liq. Boshqaruv qarori talab qilinadigan transport, xizmat ko'rsatish darajasi to'g'risidagi kelishuvlar (SLAs), tarmoq siyosati qoidalari, xizmat ko'rsatish ustuvorliklari va transport resurslarining holati va ulardan foydalanish haqidagi ma'lumotlarga asoslanadi.
RACFlar SCFlar uchun transport tarmog'i infratuzilmasiga mavhum yondashuvni ta'minlaydi, shuningdek, xizmat ko'rsatuvchi provayderlarga tarmoq topologiyasi, ulanish, resurslarni yuklash, QoS mexanizmlari/texnologiyalaridan mustaqillikni ta'minlaydi. RACF funktsiyalari SCF funktsiyalari va turli ilovalar uchun transport funktsiyalari (masalan, SIP qo'ng'iroqlari, oqimli video va boshqalar) bilan o'zaro ta'sir qiladi, bu NGN transport resurslarini boshqarishni, shu jumladan QoS nazoratini, port darajasida tarmoq manzili tarjimasini (Nwork Address Port Translation) o'tkazishni talab qiladi. , NAPT).
NACFlar kirish darajasini ro'yxatdan o'tkazish va NGN kirish xizmatlari uchun oxirgi foydalanuvchi funktsiyalarini ta'minlashni ta'minlaydi. Ushbu funktsiyalar identifikatsiya/avtorizatsiyaning transport qatlamini, kirish tarmog'idagi IP manzillar maydonini boshqarishni va kirish seanslarining autentifikatsiyasini ta'minlaydi. NACF ​​xususiyatlari foydalanuvchi transport profilini o'z ichiga oladi, u sifatida saqlanadi funktsional asos foydalanuvchi ma'lumotlarini, shuningdek, boshqa nazorat ma'lumotlarini o'z ichiga olgan ma'lumotlar.
Transport funktsiyalari (TF) NGN ichidagi barcha komponentlar va jismoniy ajratilgan funktsiyalarning ulanishini ta'minlaydi. Ushbu funktsiyalar ommaviy axborot vositalarining ma'lumotlarini uzatishni, shuningdek, nazorat qilish (signalizatsiya), texnik xizmat ko'rsatish ma'lumotlarini qo'llab-quvvatlaydi. Transport funktsiyalariga kirish tarmog'i funktsiyalari, chekka funktsiyalari, transport yadrosi (magistral) funktsiyalari va shlyuz funktsiyalari kiradi.
Access Network Functions (ANF) oxirgi foydalanuvchining tarmoqqa ulanishini, shuningdek kirish tarmog'idan transport magistraliga (yadrosiga) trafikni yig'ish va jamlashni ta'minlaydi. Bu funksiyalar, shuningdek, foydalanuvchi trafigi bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan Xizmat sifatini (QoS) boshqarish mexanizmlarini, jumladan, bufer, navbat va jadvalni boshqarish, paketlarni filtrlash, trafikni tasniflash, trafikni belgilash, xizmat siyosatini aniqlash va trafik profilini amalga oshiradi.
Edge Functions (EF) turli kirish tarmoqlaridan trafikni yig'ish va magistral transport tarmog'iga yo'naltirish orqali olingan trafikni qayta ishlash uchun ishlatiladi. Ular QoS qo'llab-quvvatlashi va trafikni boshqarish bilan bog'liq xususiyatlarni o'z ichiga oladi.
Magistral transport funktsiyalari (Core Transport Functions, CTF) turli darajadagi sifatdagi transport tarmog'i orqali axborotni kafolatlangan uzatish uchun javobgardir. Ular foydalanuvchi trafigi uchun ma'lum darajadagi QoSni amalga oshirish mexanizmlarini taqdim etadi, jumladan buferni boshqarish, navbat va rejalashtirish, paketlarni filtrlash, trafikni tasniflash, belgilash va shakllantirish, xizmat siyosatini qo'llash va amalga oshirish, shlyuzlarni boshqarish va xavfsizlik devori funktsiyalari.
Gateway Functions (GF) oxirgi foydalanuvchi funksiyalari va/yoki boshqa tarmoqlar, shu jumladan NGN tarmoqlarining boshqa turlari bilan o‘zaro aloqada bo‘lish imkoniyatini beradi. Gateway funktsiyalari bevosita boshqaruv tekisligi funktsiyalari yoki transport tarmog'ini boshqarish funktsiyalari orqali boshqarilishi mumkin.
Media Handling Functions (MHF) ohanglarni yaratish va transkodlash kabi xizmatlarni taqdim etadi. Ushbu funktsiyalar transport darajasida ommaviy axborot vositalari ma'lumotlarini qayta ishlash uchun maxsus resurslar tomonidan amalga oshiriladi.
Shaklda ko'rib chiqilgan pastki daraja. NGN arxitekturasining 1.1 qismi kirish qatlamidir.
Ushbu daraja telekommunikatsiya tizimidagi barcha jarayonlarni boshqarish, shuningdek, aloqa xizmatlari va texnik ekspluatatsiya uchun to'lovlarni undirish funktsiyalari majmuasini o'z ichiga oladi. Kirish tarmog'ining vazifasi foydalanuvchi terminalini transport tarmog'i resurslariga ulash va yuqori ma'lumotlar almashinuv tezligini va nisbatan yaxshi QoS sifat parametrlarini ta'minlashdan iborat.
Kirish tarmoqlarini tasniflash bir qator xususiyatlar bo'yicha amalga oshiriladi:
- ko'rsatiladigan xizmatlar to'plami bo'yicha (uchrashuv uzatilgan ma'lumotlar, daraja modeliga muvofiq darajalar bo'yicha);
- ishlatiladigan uzatish vositalariga ko'ra (mis o'tkazgichli kabellar, optik kabellar, turli to'lqin uzunliklari diapazonidagi radio muhitlar);
– foydalaniladigan topologiyaga ko‘ra (nuqta-nuqta, yulduz, daraxt, uyali, halqa);
– foydalaniladigan axborotni yetkazib berish texnologiyalari bo‘yicha (kabel, simsiz, estrodiol);
– uzatish muhitini ajratish usullari bo‘yicha (statik, statistik multiplekslash).
Shuni ta'kidlash kerakki, uzatiladigan ma'lumotlar o'z maqsadiga ko'ra quyidagi turlarga bo'linadi:
– foydalanuvchi: masalan, ma’lumotlar, video, nutq ma’lumotlari;
- signalizatsiya: ulanishni o'rnatish va chiqarish tartiblarini qo'llab-quvvatlash;
– boshqaruv: masalan, signalni yig‘ish, sinovdan o‘tkazish, boshqarish uchun.
Amaldagi funktsiyalarga ko'ra kirish darajasini quyidagi kichik darajalarga bo'lish mumkin:
– jismoniy: sinxronlash, multiplekslash funksiyalari (uzatish muhiti);
– ma’lumotlar havolasi: xatolardan himoyalanish;
– tarmoq: xabarlarni marshrutlash.
Yuqori qatlamlar nuqtai nazaridan kirishda faqat signalizatsiya va nazorat xizmatlari amalga oshiriladi. Ularni qo'llab-quvvatlash uchun kirish qurilmalari signalizatsiya yoki boshqaruv tekisligida butun protokollar stekini boshqarish uchun funktsional tugunlarni o'z ichiga olishi mumkin.
Ta'kidlanganidek, kirish darajasi terminal uskunalarini transport tarmog'i resurslariga ulashni amalga oshiradi. Terminal uskunasi NGN tarmog'ining bir qismi emas va mavjud simli va simsiz tarmoqlarning istalgan abonent uskunalari to'plami bo'lishi mumkin. Biroq, bunday terminal uskunalari NGN tarmog'iga faqat kirish darajasiga mos keladigan shlyuz foydalanuvchi uskunasi orqali kiritilishi mumkin. Tarmoqqa to'g'ridan-to'g'ri ulanish faqat SIP va H.323 protokollari yordamida ishlaydigan paketli abonent terminallari yordamida mumkin.