O’zbekiston Respublikasi qonunlariga, 2017-2021- yillarga mo’ljallangan O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha Harakatlar strategiyasi, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. M



Download 91,59 Kb.
bet6/13
Sana10.06.2022
Hajmi91,59 Kb.
#652839
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
Kirish masala

Kimyoviy tenglamalar kimyoviy formulalar va belgilar yordamida yoziladi. Masalan, 2H2 + O2 = 2H2O FeCl3 + 3NaOH = Fe(OH)3 + 3NaCl
Kimyoviy tenglamalarda formulalar oldiga qo`yilgan koeffitsientlar stexiometrik koeffitsientlar deyiladi.
Bir xil moddalar tarkibi va xossalari jihatidan farq qiladigan boshqa moddalarga aylanadigan va bunda atomlar yadrolarining tarkibi o`zgaradigan hodisalar kimyoviy hodisalar deyiladi. Masalan, yog`ning dog`lanishi, temirning zanglashi.
Fizikaviy hodisalarda moddalarning shakli yoki fizikaviy holati o`zgaradi yoki atom yadrolarining tarkibi o`zgarishi hisobiga yangi moddalar hosil bo`ladi. Masalan, suvning bug`lanishi, muzning erishi, suvning muzlashi.

1.3 Kimyoning asosiy qonunlari.


Moddalar massasining saqlanish qonunini 1748 yilda M. V. Lomonosov ta`riflab bergan hamda 1756 yilda u bu qonunni tajribada isbotlagan.
«Kimyoviy reaksiyaga kirishayotgan moddalarning massalari reaksiya natijasida hosil bo`ladigan moddalarning massalariga teng bo`ladi». Lomonosovdan mustaqil ravishda 1789 yilda fransuz kimyogari Lavuaze ham bu qonunni ta`riflab berdi. U ham metallarning oksidlanishiga doir ko`p reaksiyalarni o`rganib qonunni tajribada isbotladi.
H2 + Сl2 = 2HСL Сa + 2H2O = Сa(OH) 2 + H2
Tarkibning doimiylik qonuni dastlab fransuz olimi J. Prust tomonidan 1808 yilda ta`riflab berildi.
«Har qanday toza modda olinish usulidan qat`iy nazar o`zgarmas sifat va miqdoriy tarkibga ega bo`ladi».
Molekulyar strukturali, ya`ni molekulalardan tuzilgan birikmalarning tarkibi olinish usulidan qat`iy nazar o`zgarmas bo`ladi. Nomolekulyar strukturali (atomli, ionli va metall panjarali) birikmalarning tarkibi esa o`zgarmas bo`lmaydi va olinish sharoitlariga bog`lig bo`ladi.
Fransuz olimi J. M. Gey–Lyussak hajmiy nisbatlar qonunini aniqladi:
«Reaksiyaga kirishayotgan gazlarning hajmlari bir hil sharoitda (temperatura va bosimda) bir-biriga oddiy butun sonlar nisbatida bo`ladi».
Italyan olimi A. Avagadro o`z gipotezasini, ya`ni qonunini aniqladi:
«Bir xil sharoitda (temperatura ba bosimda) turli gazlarning teng hajmlarida molekulalar soni bir hil bo`ladi».
Normal sharoitda turli gazlarning bir moli 22,4 L ga teng hajmni egallaydi. Bu hajm gazning molyar hajmi deyiladi.

Download 91,59 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish