polietilen materiallari asosan o‘rash, joylash materiallari sifatida qo‘llaniladi. Bu materiallar yuqori hamda past bosimlarda ishlab chiqariladi. Shu bilan birga yuqori bosimda ishlangan polietilenlar mayin bo‘ladi, ammo qizdirilganda 80°C dan yuqori haroratga chidamaydi. past bosimda tayyorlangan polietilen esa qattiqroq bo‘ladi, 130-180°C haroratda yumshaydi. polietilen plyonkalar issiq dazmol bosganda osongina bir-biriga yopishadi, oz nam o‘tkazadi, pishiq va elastik bo‘ladi, ammo korbonat kislotasi bilan havoni o‘tkazadi. Non, meva, sabzavot, yog‘sizroq baliq mahsulotlarini o‘rash uchun ishlatiladi. Yuqori bosim polietilenidan kolbasaga po‘st ham tayyorlanadi. Yog‘, moy va yog‘li mahsulotlarni o‘rash uchun polietilen plyonkalari yaramaydi, chunki unga yog‘ singadi, so‘ngra havodagi kislorod bilan oksidlanib tahir bo‘lib qoladi. Mahsulotlarni uzoq vaqt saqlash uchun ham polietilen yaramaydi. Ko‘pincha polietilen plyonkalar mahsulotlarga yoqimsiz hid beradi. Turli shishalar, tublar va flakonlar yasashda polietilen keng qo‘llanilmoqda.
propilen-tiniq bir plyonka bo‘lib, pishiqligi, gaz va suv o‘tkazmasligi jihatdan polietilendan yuqori turadi va oziq-ovqat mahsulotlarini uzoq muddat saqlash uchun yaxshi o‘rash materiali sifatida ishlatiladi. propilenning yaxshi tomonlari shundan iboratki, u elastik, sovuqqa chidamli (60 gacha chidaydi), yetarli darajada pishiq bo‘ladi, 120-160°C gacha qizitilganda ham buzilmaydi, bu esa oziq-ovqat mahsulotlarini sterilizasiya etishga imkon beradi. Konserva bankalari yasashda metall o‘rniga ishlatiladi. poli’ro‘ilendan yasalgan haltalarda bevosita mahsulotni qaynatish va qizdirish mumkin.
polivinxlorid-shohsimon polimer materiallaring eng arzoni bo‘lib, ovqat mahsulotlarini qurishidan va nam tortishidan saqlaydi. Bu material mo‘zlatilgan mahsulotlar, turli ichimliklar va ziravor qo‘shib sirkalangan sabzavotni o‘rash uchun ishlatiladi.
poliefirlar asosida ishlangan plyonkalar oziq-ovqat mahsulotlari, ayniqsa go‘sht mahsulotlari o‘rash uchun ishlatishda diqqatga sazovordir. Bu poliefirlar ikki atomga ega s’irtli va ikki asosli kislotalarni kondensatsiya etish natijasida hosil bo‘ladi. Bu plyonkalar lavsan nomi bilan yuritiladi va chet elda keng qo‘llaniladi. poliefir plyonkalari boshqa plyonkalarga qaraganda ancha pishiq, tashqi zarbalarga chidamli, himiyaviy jihatdan turg‘un, shuningdek, bakteriya va ‘u’anakka nisbatan ham chidamli bo‘ladi. Lavsan tarkibi buzilmagan holda 150°C gacha qizdirilganda ham issiqqa chidaydi, demak, unga o‘ralgan mahsulotni sterilizasiya etish mumkin bo‘ladi. Fiziologik jihatdan lavsan plyonkalari zararsiz, xushbo‘y hidlarni o‘tkazmaydigan bo‘ladi, suv bug‘lari va gazni esa juda oz miqdorda o‘tkaziladi. AQSH da lavsanni polietilen va qog‘oz bilan aralashtirib bo‘tqa tayyorlanadi, undan sut olish uchun shishalar yasaladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |