|
2.2. Fermerlarning agroturizmga bo`lgan munosabati
Soʻnggi oʻn yillikda Oʻzbekiston iqtisodiyoti tarmoq balansi nuqtai nazaridan tarkibiy oʻzgarishlarni boshdan kechirdi. Oʻzbekiston asosan qishloq xoʻjaligiga asoslangan iqtisodiyotga ega boʻlgan mamlakat edi, ammo bugungi kunda mamlakatimiz iqtisodiyotining jadal taraqqiyotini ta‟minlash uchun tarkibiy islohotlarni amalga oshirish va qishloq xoʻjaligi sohasini modernizatsiya va diversifikatsiya qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Olib borilgan tadqiqot natijalarida Samarqand viloyatidagi qishloq xoʻjaligi bilan shugʻullanmaydigan fermer xoʻjaliklarining umumiy xususiyatlari, tadqiqot yoʻnalishida agroturizmni rivojlantirish boʻyicha umumiy tanlovlar, agroturizm istiqbollari va mintaqadagi fermerlarda agroturizmni barqaror rivojlantirish muammolari koʻrib chiqildi. Samarqand viloyati oʻzining qadimiyligi va betakror tabiati bilan Oʻzbekistonning mashhur viloyatlaridan biri boʻlib, xalq xoʻjaligidagi muhim mintaqalardan biridir. Mamlakatimiz iqtisodiyotida qishloq xoʻjaligi, sanoat va xizmat koʻrsatish sohasi ustunlik qiladi. Bularning orasida ikki asosiy tarmoq qishloq xoʻjaligi va xizmat koʻrsatishlar muhim hisoblanadi. Qishloq aholisi o„z daromadlarini bevosita qishloq xo„jaligidan oladi. Shahar aholisining asosiy qismi turizm bilan shugʻullanadi va ularning asosiy daromad manbai turizm sanoati hisoblanadi. Viloyat qishloq xoʻjaligi 2019-yilda Oʻzbekiston qishloq xoʻjaligi yalpi ichki mahsulotining qariyb 13,5 foizini tashkil etgan va unda qishloq xoʻjaligi, mevasabzavotchilik, bogʻdorchilik, chorvachilik, parrandachilik, asalarichilik, baliqchilik sohalari bilan bir qatorda sanoat, oziq-ovqat sanoati, kimyo sanoati, mashinasozlik sohalari, qurilish va metallni qayta ishlash, metallurgiya, qurilish materiallari, qogʻoz ishlab chiqarish, turizm sohalari ham yaxshi rivojlangan. Samarqand viloyati mamlakatimiz iqtisodiyotida qishloq xo„jaligi va turizm sohasida yuqori salohiyatga ega hudud hisoblanadi. Shu boisdan ham viloyat O„zbekistonning ikkinchi yirik hududi sifatida tan olingan.
Samarqand viloyati boshqa hududlar orasida mavjud imkoniyatlarining xilma-xilligi koʻra O„zbekistonning mashhur sayyohlik yo„nalishlaridan biri sifatida tanilgan. Turizm sohasida bir qancha turistik xizmatlarga asoslangan turizm faoliyati muhim o„rin tutadi, bu esa turizmning boshqa turlarini rivojlantirish uchun qulay imkoniyatdir. Bunday imkoniyatlar agroturizmni rivojlantirish uchun yanada qulay shart-sharoit yaratadi. Viloyatning boy tabiati, betakror tog„li manzilgohi, milliy asosdagi qishloq hududlari, turli qishloq xo„jaligi ishlari, mashhur va qadimiy sayyohlik maskanlari, hunarmandchilik va arxeologik muzeylar agroturizmni rivojlantirish uchun istiqbolli zamin bo„lmoqda.
Samarqand viloyatidan tanlash asosida oʻrganilgan fermer xoʻjaliklarining 68,3 foizi agroturizm tushunchasiga ega ekanligi aniqlandi. Ularning koʻplari bu faoliyat haqida eshitgan, ammo tassavurga ega emas (1-rasm). Bugungi kunda fermer xoʻjaliklarining rahbarlarini 80 foizdan ortiqrogʻi erkak va ularning asosiysi qismi oʻrtacha 40-50 yoshdan oraligʻini tashkil etmoqda. Tadqiqot hududi boʻyicha toʻplangan ma‟lumotlarga asosan fermer xoʻjaliklarining rahbarlarining 70 foizdan koʻprogʻi bakalavr darajasiga va 5 foiz atrofidagi fermerlar esa magistr va undan keyingi darajalarga ega(1-jadval).
Samarqand viloyati agroturizmni barqaror rivojlantirish uchun yuqori va xilmaxil salohiyatga ega boʻlib, u barcha xoʻjalik faoliyati uchun tabiiy, tarixiy, madaniy, iqtisodiy va anʼanaviy obʼyektlarga asoslangan. Har xil turdagi agroturizm ob‟yektlarini joylashtirishdagi tartibsizliklar hududda agroturizm faoliyatining ayrim turlarini rivojlantirishning ustuvor yo„nalishlarini belgilash uchun asos bo„ladi.
O‘zbekistonning sayyohlik kompaniyalari rang-barang etnik turlarni taklif etadi. Bu yerda siz qishloq aholisining hayotida ishtirok etishingiz, olis qishloqda yoki o‘tovlarda yashashingiz, bola tug‘ilishi munosabati bilan mahalliy to‘yda yoki tantanada qatnashishingiz, otlar va tuyalarni minishingiz, chiroyli cho‘llar orqali Safariga borishingiz va ko‘p qirrali O‘zbekistonning noyob ekzotik nabotot olamidan bahramand bo‘lishingiz mumkin.
Turistik qishloqda yashash qishloq hayotini ichidan ko‘rish uchun ajoyib imkoniyatdir. Qushlarning sayrashi bilan uyg‘onish, eng tabiiy nonushta tatib ko‘rish, maysazorga yotish va moviy osmonga tikilish, palov qanday qilib o‘choqda pishirilishini, sigir qanday sog‘ilishini ko‘rish va hosil yig‘ishda ishtirok etish, kulolchilik mahsulotlari qo‘lda qanday yasalishini yoki eski texnologiyalar yordamida dunyodagi eng chiroyli ipak qanday tayyorlanishini ko‘rish – bularning barchasidan turistik qishloqda yashab bahramand bo‘lish mumkin. O‘zbekistondagi shahar va qishloqlarning asosiy afzalligi shundaki, ular asliyligini va o‘ziga xosligini saqlab qolishgan. Shu bilan O‘zbekiston ko‘plab sayyohlar uchun jozibador.
Agar siz O‘zbekistonning shimolidagi xalqlarning hayoti va madaniyatida ishtirok etishni istasangiz, go‘zal tabiat fonida mahalliy aholining ko‘p asrlik urf-odatlari va turmush tarzini o‘rganmoqchi bo‘lsangiz, turar joyingiz uchun o‘tovlar manzilgohlarni tanlang. Anʼanaviy o‘zbek o‘tov manzilgohlari ko‘chmanchi aholining anʼanaviy mahzilgohlari shaklida qurilgan.
Uylarda yashash mutlaqo ekologik jihatdan toza, ularni ishlab chiqarishda faqat tabiiy materiallar, jumladan, yog‘och va kigiz ishlatiladi. Har bir o‘tov taxminan 5 kishiga mo‘ljallangan.
O‘tov manzilgohda yashab o‘zingizni sivilizatsiya poyonida, zamonlar aro sayohat qilib, bir paytlar karvonlari shu erlardan o‘tgan ko‘chmanchi va savdogarlar orasida, Ipak yo‘li uforini his etasiz.
Odatda o‘tov manzilgohlarida qolish turli xil ekzotik xizmatlarni ham o‘z ichiga oladi: tuya minish, kuniga uch mahal ovqatlanish, cheksiz yulduzli osmon ostida va milliy folklor namoyishlari bilan gulxan atrofida va tabiat qo‘ynidagi sayrlar shular jumlasidandir.
Bundan tashqari, yaqin atrofdagi qishloqqa sayr qilishingiz va mahalliy aholining kundalik hayoti va madaniyatining xususiyatlari bilan tanishishingiz yoki masalan, qadimiy qalʼani ko‘rishingiz mumkin.
O‘zbekistondagi eng mashhur o‘tov mahzilgohlar qatoriga «Aydarkul» ko‘lidan 10 km uzoqlikda joylashgan «Aydar», Nurato shahri yaqinidagi “Safari”, Orol bo‘yidagi “Mo‘ynoq”, Ayoz qalʼa yaqinidagi “Ayoz qalʼa” va boshqalar kiradi.
Sarguzashtlar va tabiatni yaxshi ko‘rasizmi? O‘zbek qishloqlarida yashashga qanday qaraysiz?
Buning iloji bor. Siz maʼlum bir mintaqaga kelasiz, qishloqda yashaysiz va fermer xo‘jaliklari egalari bilan qanday dehqonchilik qilishni o‘rganasiz. Taklif qilinayotgan sayohatlarning ko‘plab variantlari mavjud – chorvachilikdan (otchilik, qoramolchilik, baliqchilik, parrandachilik) sabzavot va mevalarni yetishtirishgacha. Toza tabiat qo‘ynida faol dam olish, ko‘plab qiziqarli taassurotlar va his-tuyg‘ularga berilishdan yaxshiroq narsa bor ekanmi sayohatchilar uchun.
Do'stlaringiz bilan baham: |
