O‘zbekiston respublikasi QishloQ xo‘jaligi vazirligi termiz agrotexnologiyalar va innovatsion rivojlanish instituti meva-sabzavotchilik va texnologiya fakulteti meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Tadqiqotlar obekti:

• F1 Vulkan va F1 Chinto navlari Hamidjonov Hakimjon aka issiqxona xo'jaligida 15-oktabrdan urug' ekilgan, 25-dekabrda esa urug'lardan ko'chat tayyorlanib ekilgan. Ekilganda ko'chatlar bo'yi 40 smni tashkil etgan. F1 Chinto va F1 Vulkan ko'chatlaridan 1200 tadan jami 2400 ta ko'chat o'tqazilgan. Har bir agat 70-120 sm qilib olinadi. Ekilgan har bir ko'chat oraliqlari esa 45 smni tashkil etadi. F1 Vulkan navi F1 Chinto navidan 10-15 kun oldin gulga kiradi. 10-15 kun oldin mevaga ham kirib undan oldin hosil pishib yetiladi.Lekin uzoq muddatga saqlashga uncha yaroqli emas.

Namlik 80%dan oshib ketsa po'panak kasalligiga uchraydi.Ko'proq bu ikkala pomidor duragaylari qorason va po'panak kasalliklariga uchraydi.Po'panak kasalligi ko'proq namlik ko'payib,ketib dimiqqandan kelib chiqadi. Harorat 20-25 C oshib ketsa mevasi uzunchoq shakl kirib qoladi.Ikkala navlarga qorason,po'panak,Shira, tuta kapalagi,tuta qurti tushishi mumkin .

• Namlik 80%dan oshib ketsa po'panak kasalligiga uchraydi.Ko'proq bu ikkala pomidor duragaylari qorason va po'panak kasalliklariga uchraydi.Po'panak kasalligi ko'proq namlik ko'payib,ketib dimiqqandan kelib chiqadi. Harorat 20-25 C oshib ketsa mevasi uzunchoq shakl kirib qoladi.Ikkala navlarga qorason,po'panak,Shira, tuta kapalagi,tuta qurti tushishi mumkin .

Tomchilatib sug`orish tizimi va uning samaradorligi

• Suv tanqisligi Markaziy Osiyoda yaqin 10 yillikdagi eng dolzarb muammolardan biriga aylandi. O‘zbekistonda nafaqat sug‘orish, balki ichimlik suvi yetishmovchiligi ham kuchaymoqda. Mintaqada nafaqat dunyo miqyosida iqlim o‘zgarishi natijasida muzliklar erishi tezlashmoqda hamda chuchuk suvlar parlanib ketmoqda, bu esa qishloq xo‘jaligida suvdan tejamli foydalanish mexanizmi shakllantirish, tejamkorlikni ta’minlovchi yangi texnologiyalar joriy qilish uchun katta mablag‘ va davlat e’tiborini talab qiladi. Shu sababli yuqoridagi masalalarni hisobga olgan holda suv tejamkor texnologiyalarni jadallashtirish lozim. Bu tejamkor texnologiyalardan biri tomchilatib sug‘orish tizimi hisoblanadi. Tomchilatib sug‘orish usuli o‘zining yuqori samaradorligi, ya’ni suv resurslari cheklanganlik sharoitida kam suv sarflab barqaror yuqori hosil olish imkonini berishi bilan ajralib turadi.