O‘zbekiston respublikasi QishloQ xo‘jaligi vazirligi termiz agrotexnologiyalar va innovatsion rivojlanish instituti meva-sabzavotchilik va texnologiya fakulteti meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Pomidor mevalari yil mobaynida iste’mol qilinadigan to‘yimli va qimmatbaho sabzavotlar qatoriga kiradi. U himoyalangan erda etishtiriladigan asosiy ekin hisoblanadi. U jahondagi oynavand va plyonkali issiqxonalarning 60 foizga yaqin maydonini egallaydi. Bolgariya, Ruminiya, Nederlandiya va boshqa mamlakatlarda 70-90 foiz issiqxona maydonida pomidor etishtiriladi. Boltiq bo‘yi mamlakatlari yirik issiqxona kombinatlarining 30-40 foiz maydonini pomidor egallaydi. Rossiyaning shimoliy va markaziy mintaqalarida uning maydoni – 25-30 foiz, janubiy mintaqalarda esa 80 foizga etib boradi. O‘zbekistonda ham pomidor issiqxonalarning asosiy ekini hisoblanadi. Uning maydoni 2000 yillargacha 40-42 foiz, yalpi mahsulot bo‘yicha esa 30 foizdan ortiq bo‘lgan bo‘lsa, hozirga kelib hissasi bodringdan o‘zib, 50 foizidan oshib ketdi.

I.2. Pomidorning ahamiyati va biologik xususiyatlari.

• Pomidor mevalari yil mobaynida iste’mol qilinadigan to‘yimli va qimmatbaho sabzavotlar qatoriga kiradi. U himoyalangan erda etishtiriladigan asosiy ekin hisoblanadi. U jahondagi oynavand va plyonkali issiqxonalarning 60 foizga yaqin maydonini egallaydi. Bolgariya, Ruminiya, Nederlandiya va boshqa mamlakatlarda 70-90 foiz issiqxona maydonida pomidor etishtiriladi. Boltiq bo‘yi mamlakatlari yirik issiqxona kombinatlarining 30-40 foiz maydonini pomidor egallaydi. Rossiyaning shimoliy va markaziy mintaqalarida uning maydoni – 25-30 foiz, janubiy mintaqalarda esa 80 foizga etib boradi. O‘zbekistonda ham pomidor issiqxonalarning asosiy ekini hisoblanadi. Uning maydoni 2000 yillargacha 40-42 foiz, yalpi mahsulot bo‘yicha esa 30 foizdan ortiq bo‘lgan bo‘lsa, hozirga kelib hissasi bodringdan o‘zib, 50 foizidan oshib ketdi.

Mamlakatimizda himoyalangan erlarda etishtirilgan pomidor mevalari yuqori kalloriyali bo‘lmasda nihoyatda muhim oziqalik ahamiyatga ega. U asosan yangiligida iste’mol qilinadi. Pomidor mevalari tarkibida inson uchun zarur bo‘lgan turli vitaminlar, organik kislotalar, mineral tuzlar mavjud. Pomidor sharbati S vitamini manbai hisoblanadi. U me’da bezlari faoliyatini kuchaytiradi, buyrak, jigar, o‘t pufagi xastaliklarini davolashda yaxshi ta’sir ko‘rsatadi. Organizmda modda almashinuvini yaxshilaydi.

• Mamlakatimizda himoyalangan erlarda etishtirilgan pomidor mevalari yuqori kalloriyali bo‘lmasda nihoyatda muhim oziqalik ahamiyatga ega. U asosan yangiligida iste’mol qilinadi. Pomidor mevalari tarkibida inson uchun zarur bo‘lgan turli vitaminlar, organik kislotalar, mineral tuzlar mavjud. Pomidor sharbati S vitamini manbai hisoblanadi. U me’da bezlari faoliyatini kuchaytiradi, buyrak, jigar, o‘t pufagi xastaliklarini davolashda yaxshi ta’sir ko‘rsatadi. Organizmda modda almashinuvini yaxshilaydi.