O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi andijon qishloq xo‘jaligi va agrotexnologiyalar inistituti

pasterilizatsiya
 
deyiladi.  Bu  usulni  frantsuz  mikrobiologi  JI.  Paster  taklif  etgan.  Pasterilizatsiya  maxsus  qurilma  — 
pasterilizatorda olib boriladi. 
Termosterllizatsiya  yordamida  turli  xil  assortimentdagi  konservalar  ishlab  chiqariladi.  Ular 
quyidagi guruxlarga bo’linadi:  
1.Sabzavot konservalari: 
1.1.
 
Tabiiy sabzavot konservalari; 
1.2.
 
 Gazak uchun sabzavot konservalari; 
1.3.
 
Pomidor konservalari; 
1.4.
 
 Maripadlangan sabzavotlar. 
2. Meva va rezavor meva konservalari: 
2.1. Kommotlar; 

---

50 
 
2.2. Meva sharbatlari; 
2.3. SHakar tsushilgan meva konservalari; 
2.4. Maripadlangan mevalar. 
Tabiiy  sabzavot  konservalari . Bu xildagi konservalar yangi uzilgan sabzavotlar (ko’k nuxat, 
quzoqli loviya, gulkaram, shovul, pomidor va boshqalar) dan tayyorlanadi. Bunda xom ashyo yashilab 
yuvilib  sortlarga  ajratiladi,  o’lchamiga  qapab  kalibrovka  qilingandan  so’ng  blanshirlanadi.  Ayrim 
xollarda maydalanadi. 
SHu tariqa tayyorlangan  xom ashyo bankalarga joylashtiriladi. Bularga suvdan tashqari mazasi 
yaxshi bo’lishi uchun tuz yoki tuz bilan shakar ham qo’shiladi. Bunday konservalarda xom ashyoning 
tarkibi 
deyarli 
o’zgarmaydi. 
SHuning 
uchun 
bu 
xildagi konservalar tabiiy sabzavot konservalari deb yuritiladi. 
Tabiiy  sabzavot  konservalarida  sabzavotniig  mazasi,  xushbo’y  xidi,  asosan  vitaminlar  yaxshi 
saqlanadi. Bunday konservalar tarkibida  (suyuqligi bilan hisoblanganda), xususan, ko’k no’xatda 10—
20 mg %, gulkaramda 25 — 30 mg % S vitamini bo’ladi. 
Tabiiy  sabzavot  konservalarini  tayyorlash  texnologiyasini  ko’rib  chiqish  maqsadida 
pomidordan tayyorlanadigan konserva chiqarish texnologiyasiga to’xtalib o’tamiz. 
Konserva  tayyorlash  uchun  Pomidorning  po’sti  qalin  navlaridan  o’lchamlari    nisbatan  kichik 
bo’lganlari  tanlanadi.  Pomidorlar  sarg’ish  qizil  rangli  bo’lib,  sterilizatsiya  vaqtida  ezilib  ketmasligi  
lozim.  Pomidor  po’sti  bilan  yoki  po’stini  olib  tashlab  konserva  qilinadi.  Pomidorning  pustini  olib 
tashlash 
uchun  
uni bug’da 10—20 sek. ushlab turiladi, keyin esa sovitiladi. Bunda pomidor po’stdan ajraladi, qisman 
ajralmay  qolganlari  qo’l  bilan  tozalanadi.  Illy  taxlitda  tayyorlangan  pomidorlar  bankalarga 
joylashtiriladi  va  ustidan  tuzning  2%  li  eritmasi  quyiladi.  Bankalar  zich  berkitiladi  va  100°S  da 
sterilizatsiya qilinadi. 
Tozalangan 
pomidorning 
ustidan 
esa 
faqat 
tomat 
massasi 
quyiladi. 
Xuddi 
shu 
taxlitda 
bir 
qator 
tabiiy 
sabzavot 
konservalari 
— 
bodring, gulkaram, sabzavot loviya, qalampir va boshqalar tayyorlanadi.