O`zbekiston respublikasi qishloq va suv xo`jalik vazirligi

Ovqat hazm qilish tizimining kasalliklari 

Mo’ynali  hayvonlarda  hazm  tizimi  a’zolarining  jarohatlanishlari  ko’p 

uchraydi.  Asosan  yarali,  kataral  yoki  gemorragik  gastritlar,  enterit,  gastroenterit, 

enterokolit,  oshqozonning  o’tkir  kengayishi,  ichaklarning  tiqilishi  va  jigar 

distrofiyasi qayd etiladi. Bu kasalliklar asosan 3-8 haftalik yosh hayvonlarda, ya’ni 

---

5 

 

sut  davridan  boshqa  oziqalar  bilan  boqishga  o’tish  davrida  hamda  onasidan 

ajratilgandan keyin 1-2 haftada kuzatiladi. 

Hayvonlarning hazm tizimi kasalliklari bilan yoppasiga kasallanishiga sifatsiz 

yoki hayvon turi va yoshiga mos kelmaydigan oziqalarning berilishi, oziqlantirish 

va  gigiyenik  koidalarning  buzilishi,  ikkilamchi  gastroenterit  va  gepatozning  kelib 

chiqishiga  kolibakterioz,  salmonellyoz,  virusli  enterit,  o’lat,  virusli  gepatit  kabi 

yuqumli kasalliklar sabab bo’ladi. 

Stomatit.  Og’iz  bo’shlig’i  pardasining  yallig’lanishi  bo’lib,  zardobli, 

pufakchali, tugunchali, yarali va ixoroz stomatitlar kuzatiladi.  

Sabablari.  Og’iz  shilliq  pardalarining  o’tkir  oziqa  qismlari  (suyak, 

yanchilmagan  donlar,  qiltiq  o’t),  dorilar,  dezinfeksiyalovchi  vositalar  (yuglon, 

o’yuvchi  natriy  va  boshqalar)  bilan  ta’sirlanishi,  uning  jarohatlanishi, 

mikroorganizmlarning  rivojlanishi  oqibatida  yallig’lanishi  va  nekrozi  kuzatiladi. 

Patologik  jarayon  boshqa  a’zolarga  ham  o’tishi  va  abssess,  flegmonalarga  sabab 

bo’lishi mumkin.