O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni

Yanada qulay zamonaviy axborot tashuvchi vositalar

22.12.2014

Rukn: Texnologiya.

Muallif: Tohirjon Nazarjonov, Marufa Azizova.

Mаmlakatimiz “Aloqa tarixi muzeyi”ga tashrif buyursangiz, eng avvalo, muzey binosining birinchi qavatida namoyish etilgan “Axborot tashuvchi vosita va qurilmalar” ekspozitsiyasini ko‘rishingiz mumkin. U erda axborotlarning tayyorlanishida qo‘llanuvchi, ularni jamlovchi va davrlar osha saqlovchi, tarqatuvchi hamda tashuvchi vosita va qurilmalar namoyishga qo‘yilgan.

Ekspozitsiya eksponatlari qatorida, o‘z davrida katta shov-shuvga sabab bo‘lgan vidiomagnitofon, keyinroq uning o‘rinini egallagan yanada takomillashgan DVD qurilmasi hamda axborot tashuvchi vosita va qurilmalarning deyarli barcha funksiyalarini o‘zida jamlagan, ularning o‘rniga xizmat qila oladigan komyuter qurilmalaridan namunalar mavjud. “Aloqa tarixi muzeyi” bo‘ylab navbatdagi sayohatimizda aynan shu qurilmalar tarixiga nazar tashlaymiz. Demak, mazkur sahifamiz axborotni ham ovozli, ham “jonli” tasvirli tarzda uzatuvchi – videomagnitofon va uning o‘rnini egallab borayotgan, yanada qulay, zamonaviy zamonaviy axborot tashuvchi qurilmalar haqida.



Videomagnitofon
Videomagnitofon (video va magnitofon) — tasvir va tovushlarning yuqori sifatli elektr signallarini magnit lenta (disk)ga yozib olib, uni qayta namoyish etish va eshittirishga imkon beradigan qurilmadir. Magnit lentali videomagnitofonning asosiy qismi aylanuvchi videokanallarni sozlaydigan tyuner va lenta tortuvchi mexanizm, signallarni yozib olish/qayta eshittirish kanallari, lenta o‘rashni va videokallakning aylanish chastotasini rostlovchi tizimlar hamda boshqarish blokidan iborat.

Videomagnitofon foydalanilishiga ko‘ra maishiy, professional va maxsus ixtisoslashgan, bir joyga o‘rnatiladigan va bir joydan ikkinchi joyga olib yuriladigan, rangli va oq-qora tasvirda ko‘rsatadigan turlari mavjud. Ishlash tamoyili: yozib olish vaqtida tasvir va tovushlarning elektromagnit signallari televizion priyom-nikdan (yoki boshqa qurilmalardan) videomagnitofonga keladi va magnit lentaga (diskka) yozib olinadi, qayta ko‘rsatishda magnit lenta (disk)dan tasvir va tovushlarning elektromagnit signallari televizion priyomnikka (qabul qilgichga) o‘tadi hamda televizor ekranida tasvir (tovush bilan birgalikda) hosil bo‘ladi.

Videomagnitofonda kadrni vaqtincha to‘xtatib turadigan qurilma mavjud. Videomagnitofon rang beruvchi signallarga ishlov berishning uch tizimiga ega. Bir tizimdan boshqasiga o‘tkazish uchun ularning mikrosxemalari o‘zgartiriladi yoki televizorga o‘rnatilgan dekoder yordamida amalga oshiriladi. Videomagnitofonlar yaratilgan davridagi dastlabki turlaridan davr ruhiga muvofiq o‘zgartirilib, takomillashtirilib borilgan. Zamonaviy videomagnitofonlarga rangli tasvirlarni va tovushni raqamli yozib olish va qayta ko‘rsatish tamoyili joriy etilgan.

Bunda tasvir va tovush sifati bir necha martaga yaxshilandi va videomagnitofon qurilmasining o‘zi ixchamlashtirildi. Videomagnitofon qurilmasi o‘z davrida inson hayotiga katta yangilik olib kirdi. Kompyuter va axborot texnologiyalari taraqqiy etguniga qadar, videomagnitofon televideniyeda, iqtisodiyotning turli sohalarida, tibbiyotda, sportda, o‘quv mashg‘ulotlari va boshqalarda keng qo‘llanilgan.