O’zbekiston respublikasi oliyva o’rta maxsus ta’lim vazirligi z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti fizika matematika fakulteti fizika ta’lim yo’nalishi 4F1 guruh talabasi

Issiqlik nurlanish qonunlarining ishlatilishi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIYVA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI Z.M.BOBUR NOMIDAGI ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI FIZIKA MATEMATIKA FAKULTETI FIZIKA TA’LIM YO’NALISHI 4F1 GURUH TALABASI ABDURAIMOV ULUG’BEKNING FOTONIKA ASOSLARI FANIDAN TAYYORLAGAN

TAQDIMOTI

ISSIQLIK NURLANISH QONUNLARINING ISHLATILISHI.

REJA:

• 
  Optik pirometriya
  
• 
  Radiatsion pirometrlar
  
• 
  Yorug’lik manbalari
  

Issiqlik nurlanish qonunlariga asoslanib yuqori xaroratlarni o’lchash usullari optik pirometriya deb ataladi. SHu maqsadda qo’llaniladigan qurilmalarni esa optik pirometrlar deyiladi. Bunday pirometrlarga radiatsion,ravshanlik va rangli pirometrlari kiradi. Bu ikki usuldan tashqari Vinning siljish qonunidan foydalanib, nurlanuvchi jismning haroratini aniqlash xam mumkin. Buning uchun jism nur chiqarish qobiliyatining spektral xarakteristikasini o’lchash va muayyan spektr uchun ni aniqlash kerak. esa jism harorati bilan munosabat orqali bog’langan. Bu usul bilan aniqlangan Kuyosh harorati taxminan 6000 K ga teng. SHuni ham qayd qilaylikki, pirometrlarni haroratni o’lchashda qo’llaniladigan boshqa qurilma (termometr, termopara) lardan afzalligi mavjud: pirometrlar yordamida nihoyat yuqori haroratlarni ham, kuzatuvchidan juda olisda joylashgan jism (masalan, astronomik ob’ekt) larning haroratlarini ham o’lchash mumkin.