Ozbekiston respublikasi oliy va

mantiqiy tafakkur qilish faoliyatlarini shakllantiradi. Bizga psixologiya kursidan
ma’lumki, o'quvchilarning mantiqiy tafakkur qilish faoliyatlari tafakkur
66

---

operatsiyalari (taqqoslash, analiz - sintez, umumlashtirish, aniqlashtiiish,
abstraksiyalash va klassifikatsiyalash) orqali amalga oshiriladi. Maktab mate­
matika kursidagi masalaning rivojlantiruvchi xarakterdagi funksiyasi o'quv-
chilarni matematika o ‘qitish metodikasining metodlaridan masala yoki
misollarni yechish jarayonida to‘g‘ri foydalanish malakalarini rivojlantiribgina
qolmay, balki ularni biror matematik hukm va xulosalar to‘g‘risida aniq
likr yuritish imkoniyatlarini shakllantiradi hamda masalalar yechish qo-
biliyatlarini rivojlantiradi.
4. Masalaning tekshiruv xarakterdagi funksiyasi o‘z ichiga quyidagilami oladi:
1) 0 ‘quvchilarning nazariy olgan bilimlari darajasi;
2) 0 ‘quvchilarning nazariy olgan bilimlarini amaliy xarakterdagi misol
va masalalar yechishga tatbiq qilishi;
3) matematik hukmlardan xulosalar chiqarish darajalari;
4) 0 ‘quvchilarning matematik tafakkur qobiliyatlarini rivojlanish da-
rajasi.
Endi bitta masala olib, ana shu masala yordamida yuqorida aytib o ‘tilgan
funksiyalarning bajarilishini ko‘rib chiqamiz.
Masala. Radiusi 
r
 ga teng bo'lgan doiraning yuzini integral yordamida
hisoblang (14-chizma).
B e r ilg a n : 
S —
aylana. 
OA
= 
r.
T о p i sh к e r a k: 
S —
?
Y e c h is h . 
x2+ y2= R2
aylana tenglamasidan