Ozbekiston respublikasi oliy va

2. Alyuminiyni kimyoviy oksidlash
Kerakli asbob va reaktivlar: Alyuminiy yoki uning qotishmasining plastinkasi, kimyoviy yog’sizlantirish uchun (1 litrida 50 g Na₃PO₄, 10 g NaOH, 30 g suyuq shisha bo’lgan) eritma, oksidlash uchun 1 litrida 50 g Na₂CO₃, 15 g K₂Cr₂O₇, 2 g NaOH saqlagan eritma.
Tajriba. Alyuminiy plastinkani 50-60 ^oC da yog’sizlantirish uchun tayyorlangan eritmaga 3-5 min davomida botirib qo’yiladi va avval issiq, keyin sovuq suv bilan chayiladi. Yuvilgan plastinka 85-100 ^oC gacha qizdirilgan oksidlovchi eritmaga 5-30 min davomida solib qo’yiladi. So’ngra yaxshilab yuviladi va quritiladi. Bunda Plastinka yuzasida oksid qavati hosil bo’ladi.


B. Metallarni korroziyadan elektrokimyoviy himoyalash
Metallarni korroziyadan elektrokimyoviy himoyalash(protektorli himoya) dan texnikada keng ko’lamda foydalaniladi. Bunda ikkita turli xil faollikka ega bo’lgan metallar olinadi. Bir metall katod, ikkinchisi esa anod vazifasini o’taydi. Masalan, temir plastinka 10 %li sulfat kislota eritmasiga botirilganda, plastinkaning ba’zi qismlarida vodorod gazi pufakchalari hosil bo’lganini kuzatamiz. Temir plastinkaga mis sim o’ralsa va shu eritmaga tushirilsa, vodorodning ajralishi tezlashadi vat emir eriy boshlaydi. Agar temir plastinka rux sim bilan o’ralsa, temir yuzasiga vodorod ajralib chiqa boshlaydi va rux sim eriydi. Bu hodisani temirning normal elektrod potensiali- – 0,44 V, ruxniki- – 76 V, misniki- + 0,34 V bo’lishi bilan tushuntirish mumkin. Bu jarayonda temir mis bilan birgalikda anod, rux bilan esa katod sifatida qatnashadi, shuningdek, birinchi holatda temir, ikkinchi holatda rux eriydi vat emir rux metali yordamida koroziyadan himoyalanadi. Metallarni himoyalashning bu usuliga protektorli himoya, metallga birikkan anodga esa protektor deyiladi.
Ishning maqsadi: Osh tuzining turli xil konsentratsiyali eritmasida po’latni korroziyadan himoyalashda rux protektorning ta’sir radiusini aniqlash.