O‘zbekiston respublikasi oliy va

Тармоқка фирмалар кириб келади, агар улар ушбу тармоқда иқтисодий фойда 
олишини сезса. 
Тармоқдан фирма чиқади, агар у узоқ муддатли оралиқда ўртача харажтларини 
коплай олмаса.
Тармоқдан чикиш ва унга кириш фирма нолга тенг иқтисодий фойдага 
эришгунча кадар давом этади. 
Умуман олганда узоқ муддатли мувозанат холатга эришиш жуда кѝп вақт талаб 
қилади, лекин қисқа муддатли оралиқда фирма катта фойда олиши хам мумкин ѐки катта 
зарар кѝриши хам мумкин. Бирор бир маҳсулот турини ишлаб чиқаришда биринчи бѝлган 
фирма ундан кейин шу иш билан шуғулланган фирмага кѝра кѝпрок қисқа муддатли фойда 
олиши мумкин. Худди шундай зарар билан ишлаѐтган тармоқдан биринчи бѝлиб чиккан 
фирма инвестицияларининг анча маблагини иқтисод қилиб колиши мумкин. Узоқ муддатли 
мувозанатлик концепцияси фирмани қандай ва кайси томонга қараб ҳаракат қилишини 
кѝрсатиб беради. Узоқ муддатли оралиқда айрим фирмалар хакикий мусбат фойда олиши 
мумкин. Масалан, бирор фирма бошқа фирмаларга нисбатан камрок ҳаражат сарфлаб 
маҳсулот ишлаб чиқаришни таъминлайдиган патентга ѐки янги ғояга эга дейлиқ Бундай 
ҳолда бу фирма узоқ муддатли оралиқда мусбат хакикий фойда олиши мумкин. Бошқа 
фирмалар ишлаб чиқариш ҳаражатларини камайтиришни таъминлайдиган ушбу патентни 
ѐки ғояни олмагунча маҳсулотни ишлаб чиқариш билан шуғулланмайди (тармоқка 
кирмайди). 
Агар фирмалар ушбу патентдан фойдаланиш хукукини сотиб олишса, фирмаларнинг
иқтисодий фойдаси нолга тенг бѝлади. 
Мусбат хакикий фойда тармоқда ҳаракат қилаѐтган фирманинг кимматбаҳо активга, 
янги технологияга ѐки яхши тажрибага эга эканлигидан далолат беради. Бундай ҳолда бошқа 
фирмалар тармоқка киришга журъат қилолмайди. 
Мусбат иқтисодий фойда инвестицияларни тармоқка киришга имконият яратади ва 
уларни рағбатлантиради. 

---

548