O‘zbekiston respublikasi oliy va

Микроиқтисодиѐт фанининг ўрганиш усуллари ва услуби 

---

475 
Хap қандай фанга ѝхшаш иқтисодиѐт хам ѝзи ѝрганадиган қонун ва қонуниятларни аниқлаш 
учун маълум усуллардан фойдаланади. Алохида иқтисодий агентларнинг иқтисодий 
ҳаракатини ѝрганишда қѝйидаги усуллар қѝлланилади: 
- анализ ва синтез усули; 
- монографик усул; 
- иқтисодий-статистика усули; 
- хисоблаш-конструктив усули; 
- тажрибавий усул; 
- абстракт мушоҳада усули; 
- 
математик моделлаштириш усули; 
- 
индукция ва дедукция усули; 
- 
оптималлаштириш усули; 
- 
мувозанатни аниқлаш усули; 
Ишлаб чиқаришнинг барча муаммолари ана шу усуллар ѐрдамида ѝрганилади. 
Фанни ўрганиш услуби (методологияси) деганда, уни ўрганиш фаолиятининг 
шакллари, усуллари ва уларнинг боғлиқлиги тушунилади. Ушбу фан буйича масалани 
ѝртага қѝйиш, тадқиқ мавзусини ва илмий назариясини шакллантириш, шунингдек 
аниқланган натижани хақиқийлиги, яъни ѝрганилаѐтган объектга мувофиқлиги жиҳатидан 
текшириш методологияни қѝллашнинг энг мухим томони хисобланади. Иқтисодий ходиса ва
жараѐнларни ѝрганиш услуби - тадқиқот ѐки билим, англаш йѝли, воқеалик: амалий ѐки 
назарий ѝзлаштириш усуллари йигиндисидир. 
Демак иқтисодчилар тасодифий кузатишлар, фикрлаш натижасида келинган умумий 
хулосалар, маълум маънога эга бѝлган мушоҳадалар ѐки интуицияларга асосланиб, аввал 
текшириб синаб кѝрилмаган қоидалар, принципларни яратадилар ѐки шакллантирадилар. 
Бундай фикрлаш махсули гипотеза деб юритилади. Масалан, улар кабинет, идора 
шароитида фикрлашга асосланиб, истеъмолчилар маҳсулотларни баҳоси юқори бѝлганда 
эмас, баҳоси паст бѝлганда кѝп миқдорда харид қилишлари мақсадга мувофиқдир, деб 
тахмин қилишлари мумкин. 
Ҳозирги замон иқтисодиѐтида пировард миқдорлар тушунчаси кѝп ишлатилади. 
Масалан: 
- пировард маҳсулот; 
- пировард ҳаражатлар; 
-пировард даромад