238
1.3. Raqobatlashuvchi firmaning qisqa muddatli oraliqdagi
harajatlari va foydasi
II. O‗QUV TOPSHIRIQLARI
2.1. Vaziyatli topshiriqlar.
P=MC=
MR D
Q
Q
1
Q
*
Q
0
0
MC
C,
P харажатлар ва
нарх
ATC
S
AVC
K
F
E
P
e
A
B
S
Гуруҳларга бериладиган
вазиятли топшириклар
1-гуруҳ.
Чекли
харажат
чекли
даромаддан паст бѝлганда
фирма
рахбари фойдани максималлаштириши
учун қандай қарор қабул қилиши керак?
2-гурућ.
Чекли
даромад
чекли
харажатдан
ошиб кетганда, фирма
максимал
фойда олишга эришиши учун
маҳсулот ишлаб чиқариш хажмини
қисқартириши керакми ѐки ошириши?
3-гуруҳ. Фирманинг иқтисодий фойдаси хар қандай ишлаб чиқариш
хажмида нолдан кичик бѝлса, фирма рахбари қандай қарор қабул
қилгани маъқул?
239
«MIKROIQTISODIYOT» FANIDAN
9. ГЛОССАРИЙ
IZOHLI LUG‗AT -G L O S S A R I Y
Almashtirish samarasi – ish haqini ortishi natijasida bo‗sh vaqtning qisqarishi.
Alternativ harajatlar (opportunity cost) – tanlashda voz kechilgan eng yaxshi
alternativ variantdan olinadigan natija (qiymat, foyda, naflik).
Alternativ qiymatni
foydalanilmagan imkoniyat deb ham qarashadi: biror ne‘mat qiymatini voz kechilgan
boshqa bir nechta ne‘mat qiymati bilan ifodalanishi.
240
Amortizatsiya (depreciation) – bosqichma-bosqich asosiy kapital qiymatining
ma‘lum bir qismini ishlab chiqariladigan mahsulot qiymatiga o‗tkazish yo‗li bilan uni
qoplash.
Asimmetrik axborot – bu
shunday holatki, bunda bozorda bo‗ladigan savdo-
sotiqda bozor qatnashchilaridan bir qismi kerakli, muhim axborotga ega qolgan qism
ega emas.
Auksion – tovarni oldi-sotdisini tashkil qilish usullaridan biri bo‗lib unda
transaksiya harajatlari real vaqt rejimida o‗tadi.
Bertran muvozanati (Bertrand equilibrium) – bozor duopolik bo‗lganda
firmalar tovar narxini tushirish va mahsulot ishlab chiqarish
xajmini oshirish orqali
bir biri bilan raqobatlashadi. Tovar narxi chekli harajatga teng bo‗lganda muvozanat
holat barqarorlashadi.
Befarqlik chizig‗i (indifference curve) – shaxs uchun bir xil naf beradigan bo‗sh
vaqt, ish vaqti va ish haqi (daromad) kombinatsiyalarini ifodalovchi egri chiziq (bu
yerda bo‗sh vaqt va ish vaqti 0 dan 24 soatgacha qiymat qabul qiladi va har bir ish
vaqti ma‘lum daromadni, ish haqini ifodalaydi).
Bozor muvozanati – bozorda taklif miqdorini talab miqdoriga teng bo‗lgan hol;
taklif chizig‗i bilan talab chizig‗i kesishgan nuqtaga muvozanat nuqta deyiladi.
Byudjet – iste‘molchining ma‘lum vaqt oralig‗ida oladigan barcha daromadlari
yig‗indisi.
Byudjet chegarasi (budget constraint) – «umumiy vaqt - daromad»
koordinatalariga ega bo‗lgan to‗g‗ri chiziq bo‗lib, uning yotiqlik burchagi ish haqini
ifodalaydi. (daromad 0 bo‗lganda vaqt 24 soatga teng, ya‘ni (24,0).
Byudjet chizig‗i – byudjetni to‗liq sarflash sharti bilan iste‘molchi sotib
oladigan tovarlar kombinatsiyalarini ifodalovchi chiziq.
Vaqt bo‗yicha ustun ko‗rish – joriy iste‘molga
sarflash bilan kelajakda
iste‘mol qilish uchun sarflashdan qaysi birini befarqlik chizig‗i asosida tanlash.
Vaqt bo‗yicha ustun ko‗rishni cheklash normasi – umumiy turmush darajasi
o‗zgarmaganda joriy iste‘moldan bir birlik kechishni to‗liq qoplapydigan kelajakdagi
qo‗shimcha iste‘mol qiymati.
Do'stlaringiz bilan baham: