O’zbekiston respublikasi oliy va urta maxsus ta’lim vazirligi

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA URTA MAXSUS TA’LIM 

VAZIRLIGI 

 

TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI 

 

 

 

 

 

Iqtisodiyot fakulteti 

 

Iqtisodiyot kafedrasi 

 

 

 

TASHQI IQTISODIY FAOLIYAT ASOSLARI 

 

fanidan 

 

 

TAYANCH MA’RUZA 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Termiz – 2013 

---

 

Tashqi  iqtisodiy  faoliyat  asoslari  fanining  tayanch 

ma‘ruzasi  Termiz  davlat  universiteti  ―Iqtisodiyot‖ 

kafedrasi  umumiy  yig‘ilishining  2014-yil  27- 

avgustdagi  №  1-sonli  bayonnomasi  qarori  bilan 

muhokama qilinib, me‘yoriy xujjat sifatida tavsiya 

etildi. 

 

Kafedra mudiri _________ dots. E.X.Avazov 

Tashqi  iqtisodiy  faoliyat  asoslari  fanining  tayanch 

ma‘ruzasi  Termiz  davlat  universiteti  ―Iqtisodiyot‖ 

fakulteti 

ilmiy 

kengashining 

2014-yil 

29-

avgustdagi  №  1-sonli  qarori  bilan  muhokama 

qilindi  va  me‘yoriy  xujjat  sifatida  tasdiqlashga 

tavsiya etildi 

 

Ilmiy kengash raisi:_______i.f.n. A..A.Avliyaqulov 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tuzuvchilar: 

E.X. Avazov-- TermDU Iqtisodiyot kafedrasi dotsenti. 

 

 

Taqrizchilar: 

 

«Iqtisodiyot» kafedrasi katta o‘qituvchisi, i.f.n: A. Q. Mirzaev 

 

 

 

Ushbu ma‘ruza matnida «Tashqi iqtisodiy faoliyat» fani bo‘yicha materiallar 

chop etilgan. 

 

 

 

 

 

 

 

 

© E.X. Avazov. Termiz: TerDU. 

---

KIRISH 

Mamlakatimiz  iqtisodiyotida  amalga  oshirilayotgan  izchil  islohotlar  jahon 

moliyaviy-iqtisodiy  inqirozi  davrida  ham  iqtisodiyotimiz  barqaror  rivojlanishini 

yanada  yuksaltirish  imkonini  bermoqda.  Ayniqsa  mamlakatimizning  tashqi 

iqtisodiy  faoliyatini  yanada  izchil  takomillashtirish  eng  asosiy  vazifalardan  biri 

hisoblanadi.  Bu  esa  o‘z  navbatida  milliy  iqtisodiyotimizning  barqaror  sur‘atlar 

bilan rivojlanishiga, aholi turmush darajasini izchil yuksaltirishga olib keladi. 

Birgina  2013  yilda  YaIM  8,2%ga,  sanoat  ishlab  chiqarish  hajmi  7,7  %ga, 

qishloq xo‘jaligi 7%ga, chakana savdo aylanmasi hajmi 13,9%ga oshdi. 

―Eksport  hajmi,-deb  ta‘kidlaydi  prezidentimiz  Islom  Karimov,-  sezilarli 

ravishda,  ya‘ni  11,6%ga  o‘sdi,  eksport  qilinayotgan  mahsulotlar  tarkibi  va  sifati 

yahshilanib bormoqda. Buning natijasida xomashyo bo‘lmagan tayyor tovarlarning 

ulushi 70%dan ziyodni tashkil etmoqda. Tashqi savdo aylanmasidagi ijobiy saldo 1 

milliard 120 million dollardan oshdi.‖

1

 

Tаlаbаlаrgа ―Tashqi iqtisodiy faoliyat asoslari‖ fаnini хususiyаtlаri dоirаsidа 

Respublikamiz  miqyosida  eksport  va  import  sohasida  faoliyat  yuritayotgan 

korxona va firmalarning strategik to‘g‘ri yo‘l tanlab olishlarida katta rol o‘ynashini 

chuqur  bilim  berish  bilan  bir  qatorda  uni  yanada  erkinlashtirish,  xorijiy 

sarmoyalarni  keng  jalb  etish,  valyuta  tushumlarini  o‘stirishga  o‘rgatishdan 

iboratdir. 

Shu  bilan  bir  qatorda,  ushbu  o‘quv-uslubiy  mаjmuа  ―Tashqi  iqtisodiy 

faoliyat  asoslari‖  fаnidаn  chuqur  nаzаriy  vа  аmаliy  bilimlаrni  еgаllаshdа,  tаshqi 

iqtisоdiy  muhitni chuqur tаhlil qilishdа, iqtisоdiy rivоjlаnish strаtеgiyаlаrni ishlаb 

chiqishdа,  rivоjlаngаn  vа  rivоjlаnаyotgаn  mаmlаkаtlаr  tаjribаsini  o‘rgаnishdа 

muhim аhаmiyаt kаsb еtаdi. 

Mazkur  o‘quv-uslubiy  mаjmuаni  tayyorlash  jarayonida  O‘zbekiston 

Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligining 2012 yil 26 dekabrdagi 507-

sonli  buyrug‘i  bilan  tasdiqlangan  o‘quv  dasturiga  mos  ravishda  TDIU  (prof.  J.J. 

Jalolov)  va  O‘zMU  (prof.  A.A.  Vahobov)  olimlari  tomonidan  ishlab  chiqilgan 

o‘quv-uslubiy  mаjmuаlardan  foydalanib  tuzildi.  Shu  bois  ushbu  mualliflarga  o‘z 

minnatdorchiligimizni bildiramiz. 

                                                                 

1

 I.A. Karimov ―Bosh maqsadimiz-keng ko‘lamli islohotlar va modernizatsiya yo‘lini qat‘iyat bilan davom ettirish‖. Toshkent-O‘zbekiston-

2013y.-3b.

 

---