«Axlok», «xulk» va «atvor» suzlari arabcha suz bulib, ular uzbek tilida xam uz ma`nosida kullaniladi. Axlok kishilarning xar bir jamiyatga xos xulk me`yorlari majmuidir. Axlok ijtimoiy ong shakllaridan biri bulib, xamma soxalarda kishilarning xatti-xarakatlarini tartibga solish funktsiyalarini bajaradi.
Bakalavriat- o`rta maxsus, kasb-xunar ta`limi negizida oliy ta`lim yunalishlaridan biri buyicha fundamental bilimlar beradigan, ukish muddati turt yildan kam bulmagan tayanch oliy ta`limidir.
Bilish, anglash-dunyo xakidagi yangi bilimlar xisoblanadigan sub`ekt va ob`ektning uzaro ta`sirini, vokelikning ruxiyatda kayta ta`sir etilishi va aks ettirish jarayonidir.
Dars- ma`lum maksad asosida, belgilangan vaktda aloxida, bir xil yoshdagi ukuvchilar, yoshlar bilan ukituvchi raxbarligida olib boriladigan ta`lim jarayoni.
Darslik- maxsus ravishda ukuvchilar uchun yozilgan kitob darslik deb ataladi.
Jamoa-insonparvrlik va javobgarlik ma`suliyatlariga boglikligi bilan xarakterlanadigan munosabatlar xamda xamkorlikdagi ijtimoiy ijobiy faoliyatiga asoslangan, kishilarning tashkil etilgan umumiyligi, jamoasidir.
Idrok- mazkur muddatda sezgi organlarida ularning bevosita ta`sir etishi davomidagi bir butun xodisalar yoki narsalarning inson ongida aks etishidir.
Maksad-bulgusi natijalar xakida xar doim aklan uylab kurilgan, rivojlantirilgan xayoliy tasavvurlar, kelgusidagi rejalar.
Shaxs dinamikasi - kishiipng ontogenetik rivojlanishini uz ichiga olgan xolda sub`ektning xususiyatlari va sifatining vaktga nisbatan uzga-rish jarayoni.
Shaxsiy fazilat - shaxs tomonidan uzining axlokiy, ruxiy va ishchan-lik kobiliyatining ijtimoiy axamiyatini, jamiyatdagi urnini anglay olish xususiyati.
E`tikod - shaxs amal kiladigan bilim, tamoyil va xodisalarning kalban va asosli ishonch bilan boglangan, uning atrof-muxitga xamda uzining xatti-xarakatlariga bulgan sub`ektiv munosabati.
Evristika ilmiy tadkikotning mantikiy usullari va metodik kursatmalari.
Empirik - tajribaga asoslangan.
Empirik boskich tadkikot ob`ekti tugrisida xar tomonlama tasavvur xosil kilish, ta`lim amaliyoti, ilmiy bilimlar saviyasi va xodisalar moxiyatiga erishishga bulgan talab urtasidagi ziddiyat, ilmiy muammoni nomlash.
Estetik tarbiya - guzallikni xis kilish, atrof-muxitdan guzallikni paykay olish va tushunishga bulgan kobiliyatni tarbiyalash.
Extiyoj - individning biror narsa-xodisaga muxtojligi va kishining ruxiy kuvvati xamda faolligi manbai xisoblanadigan asosiy xususiyati.
Extimollik - tasodifiylik, pedagogik xayotdagi uzgarishlarni anik aytib berish mumkin bulmagan, extimol kutilgan jarayon.
O`yin faoliyatnini bir turi bulib, ijtimoiy tajribalarni uzlashtirish va bunyod etishga, uz xatti-xarakatlarini takomillashtirishga karatilgan buladi.
O`z-o`zini baxolash - shaxsning uz psixologik sifatlari, xulki, yutuklari va muvaffakiyatsizliklari, kadr-kimmati, kamchiliklarini baxolay olishi.
O`z-o`zini tarbiyalash I) shaxsga xos bulgan madaniyatning shakllanishi va rivojlanishiga karatilgan izchil va ongli faoliyati; 2) shaxsning uz jismoniy, ruxiy va axlokiy sifatlarini tinmay amalga oshirish.
Ukitish - ta`lim oluvchining bilish faoliyatini boshkarishga karatilgan ukituvchining faoliyati.
O`kitish - 1) ta`limning uziga xos usuli bulib, shaxsga nazariy va amaliy bilimlar berish jarayonida uning rivojlanishi ta`minlanadi; 2) talaba va ukituvchi, talabaning boshka talabalar bilan alokasi natijasi ularok atrof-muxit, uning konuniyatlari, tarakkiyot tarixi va ularning urganilish usullarini bilishning muntazam boshkarilish jarayoni.
Ukituvchining innovatsion faoliyati - ijtimoiy pedagogik fenomen bulib, ijobiy imkoniyatni aks ettirish, kundalik faoliyatdan chetga chikishdir.
Ukitish vazifasi - ta`limiy, tarbiyaviy va rivojlanish vazifalari.
Ukitish turlari - sokratcha suxbat metodi, ta`lim berish, izoxlash-namoyish etish asosida ukitish, bilimlarni mustakil egallash, dasturlashti-rilgan ta`lim, ukuv jarayonini algoritmlash, differentsiatsiyali xamda indnvidual ta`lim va boshkalar.
Ukish – ukuvchinnng uz kobiliyati, bilimi, malaka va kunikmalarini rivojlantirishga karatilgan xarakat.
Talabalarni kasbga yunaltirish - talaba-yoshlarga kelajakda uz kasblarini aniklab olish uchun yordam kursatishga karatilgan ijtimoiy-iktisodiy, psixologik, pedagogik, tibbiy-biologik va ishlab chikarish texnik tadbirlarnnng asoslangan tizimi.
Ukuv-bilish faoliyati - insoniyat tomonidan tuplangan madaniy boylikni egallash bilan boglik faoliyat.
Ukuv faoliyati shaxsning yangi bilim, malaka va kunikmalarni egallash jarayoni.
Kizikish - shaxs xarakatiga sabab buladigan faoliyat yunalishining ongli shakli.
Xalollik - shaxsiy va ijtimoiy majburiyatlarni, axlokiy me`yorlarni rostguylik bilan saklash.
Xasad - uzgalarpiig muvaffakiyatlarini kura olmaslikdan kelib chikadigan tyygu.
Pedagogikaning nazariy vazifasi- ilgor va yangi pedagogik tajribalarni urganish.
Pedagogikaning texnologik vazifasi - diagnostik satx - pedagogik xodisalar xolatini aniklash; bashorat kilish satxi - pedagogik faoliyatni ekspremental tadkik kilish va shu asosda pedagogik vokelikni yaratish modellarini urnatish; loyixa satxi- pedagogik faoliyatning nazariy kontseptsiyasi, uning mazmuni va xarakteri asosida ularga muvofik metodik materiallar (ukuv reja, dastur, darslik va ukuv kuplanmasi, pedagogik tavsiyanomalar) ishlab chikish; yaratuvchilik satxi - pedagogik fan yutuklarini takomillashtirish va kayta rejalashtirish maksadida ta`lim amaliyotiga tatbik etish; reflsktik tuzatma (korrektirovka) satxi - ilmiy tadkikotlar natijalarining ta`lim va tarbiya amaliyotiga singib ketishini baxolash.
Pedagogika fani - maxsus institutlarda (oila, ta`lim va tarbiya, madaniyat muassasalari) maksadga muvofik tashkil etiladigan real, yaxlit pedagogik jarayon.
Do'stlaringiz bilan baham: |